Chả hạn hán, không bão giông, vì sao lúa đông xuân ở xã này của Kiên Giang lại bị lem lép hạt?

Mặc dù theo dự báo tháng 3 và tháng 4-2025 mới là cao điểm của mùa khô, tuy nhiên, từ đầu tháng 2-2025 đến nay tình hình xâm nhập mặn diễn ra khá gay gắt trên địa bàn tỉnh. Mặn có xu hướng tăng nhanh do ảnh hưởng của triều cường, nước biển dâng.

Tại một số khu vực trũng thấp, khi triều cường lên cao, nước biển dâng tràn qua đê bao, gây ngập úng, mặn xâm nhập vào nội đồng ảnh hưởng đến diện tích lúa đông xuân 2024-2025 của người dân xã Vĩnh Hòa Hiệp (huyện Châu Thành, tỉnh Kiên Giang).

Theo UBND xã Vĩnh Hòa Hiệp, toàn xã có 981ha diện tích lúa đông xuân 2024-2025, trong đó ước khoảng 22,39ha lúa ở địa bàn ấp Vĩnh Thành bị thiệt hại từ 5-30% do ảnh hưởng của triều cường và mặn xâm nhập. Hiện người dân đã thu hoạch 90% diện tích lúa bị ảnh hưởng, năng suất khoảng 5,5 tấn/ha. Phần diện tích còn lại trong giai đoạn trổ chín.

Quyền Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hòa Hiệp Danh Phương cho biết: “Nhận được thông tin từ người dân về tình hình mặn xâm nhập, UBND xã cử cán bộ nông nghiệp đi kiểm tra độ mặn tại các tuyến kênh cấp nước, độ mặn trong đồng ruộng, tiến hành thống kê diện tích lúa bị ảnh hưởng, hướng dẫn người dân các biện pháp rửa mặn. 

Đồng thời, UBND xã thông báo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện về tình hình hạn, mặn ảnh hưởng đến sản xuất, đề xuất hướng dẫn cách khắc phục, hạn chế mặn xâm nhập”.

Ngày 18-2, Chi cục Thủy lợi tỉnh Kiên Giang phối hợp Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Châu Thành đi địa bàn để kiểm tra độ mặn thực đo tại khu vực nhiễm mặn trong thời điểm triều đang xuống. 

Cụ thể, khu vực xã Vĩnh Hòa Hiệp, tại cống Tà Niên là 2‰, tại bến đò xã Vĩnh Hòa Hiệp 2‰, tại cống Xẻo Cối bên trong cống là 2,5‰, bên ngoài cống là 3,1‰. Tại khu vực xã Vĩnh Hòa Phú, cống vàm Bà Lịch 2‰, bến đò xã Vĩnh Hòa Phú 2‰, tại cống Đập Đá trong cống 0,8‰, ngoài cống 1,5‰.

Ông Phạm Văn Mểnh, ngụ ấp Hòa Thuận, xã Mong Thọ A (Châu Thành) kiểm tra diện tích lúa của gia đình tại xã Vĩnh Hòa Hiệp (Châu Thành) bị cháy lá, lem lép hạt do nhiễm mặn bởi hiện tượng triều cường, xâm nhập mặn.

Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện xác định nguyên nhân khiến các diện tích lúa bị thiệt hại do khi đỉnh triều cao, nước mặn tràn qua khu vực trũng thấp và các cống của hộ gia đình xâm nhập vào nội đồng cộng với ngộ độc phèn. Ngoài ra, bên trong nền đất lúa của người dân bị ảnh hưởng, nước mặn từ những năm trước vẫn còn trong đất khiến cây lúa bị nhiễm mặn.

Ông Phạm Văn Mểnh, ngụ ấp Hòa Thuận, xã Mong Thọ A (Châu Thành) thuê 13ha đất để sản xuất lúa ở ấp Vĩnh Thành, xã Vĩnh Hòa Hiệp. Ghi nhận tại cánh đồng của ông Mểnh, lúa trong giai đoạn trổ chín, nhưng do nhiễm mặn nên cháy lá, lem lép hạt.

Ông Mểnh cho biết: “Đợt triều cường đầu tháng 2-2025, mặn xâm nhập khiến toàn bộ diện tích lúa đông xuân 2024-2025 của gia đình tôi bị nhiễm mặn, cây lúa kém phát triển, ước năng suất lúa giảm khoảng 30-40%. Tôi đã thu hoạch hơn 50% diện tích lúa giống Đài Thơm 8, năng suất giảm chỉ còn 450-500 kg/công, thương lái mua với giá 6.100 đồng/kg, giảm 300 đồng/kg. Sau khi trừ chi phí sản xuất, tiền thuê đất, vụ này tôi không có lãi”.

Ông Nguyễn Văn Khải, ngụ ấp Vĩnh Thành, xã Vĩnh Hòa Hiệp (huyện Châu Thành, tỉnh Kiên Giang) có 4ha lúa đông xuân bị thiệt hại do nhiễm mặn. Năng suất lúa thu hoạch giảm từ 800kg xuống còn 500 kg/công. “Trước những thiệt hại sản xuất do hạn, mặn gây ra, tôi mong các cấp chính quyền quan tâm, sớm đầu tư nâng cấp tuyến đê bao ấp Vĩnh Thành, xã Vĩnh Hòa Hiệp, khắc phục tình trạng mặn xâm nhập, giúp nông dân an tâm sản xuất thời gian tới”, ông Khải nói.

Theo Quyền Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hòa Hiệp Danh Phương, ấp Vĩnh Thành là vùng trũng thấp, gần biển nên triều cường lên cao khu vực này xảy ra tình trạng ngập kèm theo xâm nhập mặn, ảnh hưởng lớn đến sản xuất. Mặc dù cách đây nhiều năm huyện đầu tư xây dựng tuyến đê bao chống ngập, nhưng hiện tuyến đê bao này khá thấp và không còn phù hợp.

Theo dự báo từ nay đến tháng 5-2025, tình hình hạn, mặn còn diễn biến phức tạp. Hiện đầu các tuyến kênh thủy lợi đã đầu tư cống ngăn mặn khép kín, tuy nhiên khi triều cường, nước mặn tràn qua đê bao có thể đe dọa xâm nhập mặn đến diện tích lúa của người dân. 

Thời gian tới, xã kiến nghị tỉnh, huyện sớm đầu tư nâng cấp tuyến đê bao khu vực ấp Vĩnh Thành để bảo vệ diện tích lúa, hạn chế mặn xâm nhập, giúp người dân an tâm sản xuất.