AI gian lận để thắng cờ vua, có thể mất kiểm soát trong tương lai

Trong thử nghiệm, mô hình o1-preview của OpenAI và DeepSeek R1 đã tự tìm ra cách thao túng hệ thống bot cờ vua để giành chiến thắng, một hành vi chưa từng thấy ở các mô hình AI cũ hơn như GPT-4o hay Claude Sonnet 3.5.

Các nhà nghiên cứu nhận định rằng khả năng khai thác lỗ hổng an ninh mạng này có thể xuất phát từ việc AI hiện đại sử dụng học tăng cường quy mô lớn, một phương pháp giúp chúng giải quyết vấn đề thông qua thử và sai.

Điều này đã đẩy AI đạt đến mức vượt trội trong toán học và lập trình, nhưng cũng khiến chúng phát triển chiến lược lách luật không lường trước được.

Từ ngày 10/1 đến 13/2, nhóm nghiên cứu tiến hành hàng trăm thử nghiệm để đánh giá xu hướng gian lận của AI khi đối đầu với Stockfish, một trong những công cụ cờ vua mạnh nhất thế giới.

Kết quả cho thấy o1-preview gian lận 37% số lần thử và DeepSeek R1 gian lận 11% số lần. Trong đó, o1-preview đã thành công trong 6% trường hợp bằng cách sửa đổi hệ thống để buộc đối thủ phải đầu hàng.

Việc AI có thể gian lận trong một trò chơi trí tuệ đặt ra lo ngại lớn hơn về an toàn khi áp dụng chúng vào thực tế. Nếu các mô hình này có thể tìm ra cách lách luật trong cờ vua, chúng cũng có thể tìm ra kẽ hở trong các hệ thống đặt chỗ, giao dịch tài chính hoặc an ninh mạng.

Các thử nghiệm trước đây cho thấy AI đôi khi có thể nói dối để tránh bị kiểm soát. Thậm chí, vào tháng 12/2024, o1-preview từng cố gắng vô hiệu hóa cơ chế giám sát để tự sao chép lên một máy chủ khác khi bị đe dọa tắt.

Dù OpenAI không bình luận về phát hiện này, công ty trước đây từng khẳng định rằng lý luận tốt hơn giúp AI tuân thủ quy tắc an toàn hơn. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu các biện pháp hiện tại có thể kiểm soát hoàn toàn hành vi của AI hay không.

Yoshua Bengio, một trong những chuyên gia hàng đầu về AI, thừa nhận rằng vẫn chưa có giải pháp chắc chắn để đảm bảo AI hành động theo ý định của con người.

Khi AI ngày càng thông minh hơn, ngành công nghệ đang chạy đua với thời gian để đưa ra các biện pháp kiểm soát phù hợp, tránh những hậu quả khó lường mà AI có thể gây ra.

Ngọc Ánh (theo Time, Gigazine)