Tăng trưởng cao liên tục mới vượt qua bẫy thu nhập trung bình

Tại hội nghị Chính phủ với các địa phương thực hiện kết luận của Trung ương và các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về tăng trưởng kinh tế và thúc đẩy giải ngân đầu tư công ngày 21-2, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh Việt Nam phải duy trì tăng trưởng cao, bền vững liên tục tới 2045. Điều này giúp Việt Nam vượt qua bẫy thu nhập trung bình như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc.

Nhiều địa phương sẵn sàng cho mục tiêu tăng trưởng 8%

“Không còn cách nào khác, chúng ta phải duy trì tăng trưởng cao, bền vững liên tục trong thời gian từ nay tới 2045. Chỉ có như vậy mới vượt qua được bẫy thu nhập trung bình và vươn lên, đạt được các mục tiêu chiến lược, thực hiện khát vọng trong kỷ nguyên mới, phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng, nhân dân ngày càng ấm no và hạnh phúc”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Vượt qua được bẫy thu nhập trung bình vốn là thách thức mà chỉ có 34 nền kinh tế thành công để trở thành quốc gia có mức thu nhập cao, 108 quốc gia chưa vượt qua được.

Quan điểm của Thủ tướng được nhiều địa phương đồng tình ủng hộ và hiến kế để thực hiện mục tiêu tăng trưởng cao. Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được cam kết TP phấn đấu đạt tăng trưởng 8% với ba giải pháp là đưa bộ máy sắp xếp đi vào hoạt động nhanh, kịp thời, đúng theo tinh thần tinh – gọn – mạnh, không để tình trạng gián đoạn trong quản lý, gắn với xây dựng nền công vụ hoạt động hiệu lực hiệu quả.

Ngoài ra TP.HCM cũng tập trung cải cách hành chính, tháo gỡ các điểm nghẽn, các dự án tồn đọng, các dự án có vướng mắc để chống lãng phí, thất thoát. Huy động các nguồn lực, nguồn vốn xã hội để đầu tư phát triển, lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư nhân.

Ông Được kiến nghị Chính phủ chỉ đạo để có giải pháp tháo gỡ cho các dự án đang gặp vướng mắc sớm đi vào hoạt động, tạo nguồn thu ngân sách và nguồn lực.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết Hà Nội sẽ quyết liệt triển khai nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Phấn đấu tỉ lệ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo là trên 50%; hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng, chuyển giao công nghệ, chuyển đổi số. Mục tiêu là phát triển hơn 200 đơn vị được chứng nhận Doanh nghiệp khoa học công nghệ.

“Hà Nội cũng sẽ tập trung phát triển kinh tế số, kinh tế sáng tạo, phấn đấu 2025 tỉ trọng kinh tế số của Hà Nội đạt trên 20 tỉ USD, lập thêm các khu công nghiệp và nông nghiệp công nghệ cao… Gắn với đó là các mô hình tăng trưởng mới như kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế đô thị, kinh tế chia sẻ; đẩy mạnh phân cấp phân quyền”, ông Thanh nhấn mạnh.

Là địa phương có dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng kết nối Trung Quốc có quy mô 8 tỉ USD, Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng cam kết đóng góp 11.000 tỉ đồng để triển khai.

Trong đó 6.000 tỉ đồng sẽ được sử dụng cho công tác giải phóng mặt bằng và hơn 5.000 tỉ đồng để đầu tư xây dựng đoạn nhánh kết nối trực tiếp với cảng biển. TP Hải Phòng kiến nghị xem xét phương án thi công đồng thời từ cả hai đầu tuyến, tức là từ Lào Cai và từ Hải Phòng, để rút ngắn thời gian thi công, sớm đưa dự án vào vận hành.

Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Lê Trung Chinh cho biết thành phố sẽ tập trung tháo gỡ khó khăn cho các dự án, đặc biệt là những dự án lớn dự kiến khởi công trong quý 2 và 3-2025 với tổng vốn đầu tư hơn 100.000 tỉ đồng.

Hiện TP đang tiếp tục rà soát và tháo gỡ nhiều dự án lớn như khu vực lấn biển Thuận Phước, cao tốc qua Đà Nẵng, đưa vào hoạt động thêm ba khu công nghiệp mới…

Coi trọng thu hút đầu tư tư nhân, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Phạm Đức Ấn kiến nghị Chính phủ tháo gỡ vướng mắc cho dự án khu du lịch phức hợp cao cấp tại Khu kinh tế Vân Đồn (1 tỉ USD) và nhà máy ô tô Thành Công – hai dự án quan trọng cho tăng trưởng kinh tế địa phương. “Cần có những chính sách đặc biệt liên quan đến chính sách thuế”, ông Ấn đề xuất.

Trong khi đó, Bến Tre tập trung thu hút đầu tư vào năng lượng tái tạo, sản xuất bền vững. Chủ tịch UBND tỉnh Trần Ngọc Tam cho biết tỉnh đã thu hút nhiều dự án có chủ trương đầu tư và ký kết trị giá 310.000 tỉ đồng (13 tỉ USD) gồm điện gió, điện mặt trời, tôm công nghệ cao và phát triển ngành dừa hữu cơ.

Đẩy mạnh đổi mới, đầu tư và kỷ luật giải ngân

Từ góc độ bộ ngành, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy nói để đạt tăng trưởng 8%, cần phải đặt mục tiêu tăng trưởng bền vững có chất lượng, yếu tố năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) đóng góp cho tăng trưởng kinh tế đất nước trên 50%.

Bộ Khoa học và Công nghệ đề nghị các địa phương đưa mục tiêu TFP đóng góp vào tăng trưởng GRDP chiếm 50 – 55%. Từ đó có kế hoạch cụ thể kinh phí đầu tư đổi mới khoa học và công nghệ, đưa các cơ chế chính sách mới đã được Quốc hội thông qua tại nghị quyết thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Để triển khai các dự án hạ tầng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh nói với mục tiêu giải ngân 100%, cần tăng cường kỷ luật kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư, gắn rõ trách nhiệm với người đứng đầu. Bộ sẽ đồng hành cùng các doanh nghiệp để xác định các khó khăn vướng mắc của doanh nghiệp, từ đó hỗ trợ tháo gỡ.

Trong khi đó, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng thông tin tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí để có thể tiếp tục giảm lãi suất hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, kết hợp tổng thể các giải pháp điều hành về vấn đề tỉ giá. Song để đạt được tăng trưởng cao thì cần phải khai thác tối đa các yếu tố đầu vào, đó là yếu tố về vốn gắn với năng suất lao động và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Đồng tình với các ý kiến, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu bộ trưởng, chủ tịch UBND các tỉnh thành phải xác định rõ nhiệm vụ trong từng giai đoạn; tiếp tục hoàn thiện thể chế, xác định thể chế là “đột phá của đột phá”, nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành, pháp luật; bảo đảm tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu quả; giảm thủ tục hành chính.

Ông đề xuất các cấp, ngành tiếp tục xác định giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu; cần xây dựng các cơ chế chính sách về thuế, tín dụng để hỗ trợ tăng sức mua, kích cầu tiêu dùng và du lịch nội địa.

Việt Nam phải chủ động đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng, thúc đẩy động lực tăng trưởng mới như điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo (AI), sinh học, công nghiệp văn hóa, giải trí…

Ông LÊ HỮU NGHĨA (phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM):

Tận dụng “đòn bẫy” tăng trưởng tín dụng

Để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm nay và tăng trưởng hai con số từ 2026 trở đi, một trong những chính sách sẽ phải thực hiện đó là giải ngân vốn, tăng trưởng về tín dụng của các ngân hàng phải cao hơn các năm trước.

Trong số các động lực tăng trưởng của nền kinh tế có vai trò quan trọng của lĩnh vực bất động sản (bao gồm bất động sản nhà ở, công nghiệp, du lịch…), do đó đây cũng sẽ là một trong những lĩnh vực được giải ngân vốn.

Hiện nay nhiều dự án bất động sản đang gặp vướng mắc. Nếu đẩy nhanh tốc độ tháo gỡ pháp lý, những dự án bất động sản “đắp chiếu” nhiều năm sẽ tái khởi động, vừa hút vốn vừa tạo ra nguồn cung và thúc đẩy tăng trưởng.

Lĩnh vực bất động sản không chỉ tác động đến ngành xây dựng mà còn lan tỏa đến hơn 40 ngành kinh tế khác, do đó tăng trưởng của thị trường này sẽ là động lực, tạo đà cho tăng trưởng cao của cả nền kinh tế.

Tuy nhiên cần phải tránh tình trạng dòng tiền chảy vào các dự án nợ xấu không tạo ra giá trị gia tăng; đảm bảo tiền được đầu tư vào các dự án tốt, ưu tiên các dự án có khả năng hoạt động trở lại, thúc đẩy ngành xây dựng và các ngành liên quan phát triển. Đặc biệt cần phải có giải pháp, sự kiểm soát để tránh giải ngân ồ ạt vào bất động sản, có thể dẫn đến tình trạng sốt giá như đã từng xảy ra.

Ông TRẦN VIỆT ANH (phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM):

6 giải pháp thúc đẩy tăng trưởng

TP.HCM với vai trò là đầu tàu kinh tế đã đặt mục tiêu tăng trưởng hai con số năm 2025, song để đạt được mục tiêu đầy thách thức này, TP cần phải tập trung vào một số giải pháp rất cụ thể.

Thứ nhất, xây dựng cộng đồng doanh nghiệp chủ lực, bao gồm doanh nghiệp Việt lẫn FDI; xác định rõ những định hướng cho cộng đồng doanh nghiệp để họ có sự chủ động, có những chiến lược đột phá đóng góp cùng TP và tạo ra sự lan tỏa đến cộng đồng doanh nghiệp.

Thứ hai, quy hoạch lại mạng lưới các khu công nghiệp cũ, xác định doanh nghiệp có thể tiếp tục đầu tư, thay đổi công nghệ hay di dời sang mô hình khác để nhanh chóng có các quyết sách đóng góp vào tăng trưởng TP.

Thứ ba, có sự hỗ trợ để các doanh nghiệp phụ trợ Việt được tham gia sâu vào chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp, tập đoàn lớn.

Thứ tư, quy hoạch các cảng biển, trong đó xác định những cảng nào sẽ duy trì, mở rộng hay đầu tư mới để doanh nghiệp tập trung sản xuất và dịch vụ xuất nhập khẩu theo cơ sở hạ tầng.

Thứ năm, đầu tư vào hạ tầng phục vụ sản xuất kinh doanh, cải thiện tốc độ logistics để hàng hóa lưu thông nhanh chóng.

Cuối cùng, doanh nghiệp cần nguồn tín dụng nhanh chóng và đúng mục tiêu để giải quyết các vấn đề về môi trường, công nghệ, xuất nhập khẩu, logistics, bán lẻ… Trong đó cần chính sách ưu đãi cho tín dụng xanh, tín dụng cho giảm phát thải và tín dụng cho logistics.