Bảo vệ quần thể thụ phấn vừa giảm thiểu rủi ro khí hậu vừa đảm bảo sản lượng cacao

Ca cao (Theobroma cacao L.) là một loại cây trồng thương mại quan trọng đối với 4-6 triệu nông dân sản xuất nhỏ trên khắp vùng nhiệt đới và hỗ trợ ngành công nghiệp socola toàn cầu có giá trị hơn 100 tỷ đô la Mỹ hàng năm. Có hàng triệu kilogram socola sẽ được trao đổi làm quà tặng vào dịp Lễ tình nhân mỗi năm, nhưng biến đổi khí hậu và mất đa dạng sinh học đang đe dọa nguồn cung cấp tương lai của loại thực phẩm này.

Sự kết hợp của hàng triệu nông dân dựa vào cacao làm sinh kế và nhu cầu toàn cầu ngày càng tăng đối với loại cây trồng này đã thúc đẩy việc mở rộng đồn điền trồng cacao và tăng cường các hoạt động canh tác, thường gây tổn hại đến đa dạng sinh học và tính bền vững lâu dài.

Một nghiên cứu mới do Đại học Oxford dẫn đầu, hợp tác với Đại học Westlake (Trung Quốc), Universidade Estadual de Santa Cruz (Brazil) và Đại học Göttingen (Đức), đã nêu bật những rủi ro đáng kể đối với sản xuất ca cao do biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng xác định được các giải pháp quản lý trang trại có thể vừa chống chịu biến đổi khí hậu cho cây cacao vừa tăng năng suất mà không cần phải mở rộng đồn điền.

Nghiên cứu được tiến hành tại 3 quốc gia sản xuất cacao lớn là Brazil, Ghana và Indonesia (chiếm 33% sản lượng cacao toàn cầu) để điều tra các yếu tố chính ảnh hưởng đến năng suất cacao. Các phát hiện cho thấy việc tăng tỷ lệ thụ phấn trên mức hiện tại có thể tăng năng suất lên 20%. Điều này chứng minh rằng không đủ lượng thụ phấn để tạo ra năng suất tối đa có thể cho nhiều đồn điền cacao. Ngoài tác động của quá trình thụ phấn, các nơi có nhiệt độ ấm hơn 7 độ có năng suất ca cao thấp hơn 20-31%.

Để hỗ trợ sản xuất cacao bền vững, các nhà nghiên cứu đề xuất các chiến lược thực tế để tăng cường thụ phấn, chẳng hạn như duy trì lớp lá rụng và sinh khối tầng dưới khác, bảo tồn chất hữu cơ trong đất, tạo bóng râm vừa phải và giảm sử dụng hóa chất nông nghiệp. Những biện pháp này không chỉ làm tăng số lượng loài thụ phấn mà còn giúp điều chỉnh nhiệt độ đồn điền và cải thiện sức khỏe đất, đảm bảo khả năng phục hồi lâu dài của đồn điền.

Tác giả đầu tiên của nghiên cứu cho biết: Nghiên cứu này cho thấy các phương pháp nông nghiệp bền vững có thể cải thiện đáng kể năng suất ca cao mà không cần mở rộng hoặc thâm canh trang trại. Bằng cách áp dụng các kỹ thuật canh tác tập trung vào đa dạng sinh học, có khả năng chống chịu với khí hậu, ngành ca cao có thể vừa tăng sản lượng vừa bảo vệ sinh kế của người nông dân.

Tiến sĩ Tom Wanger đến từ Đại học Westlake, Trung Quốc bổ sung: Nhu cầu ca cao tăng cao và lợi ích kinh tế ngắn hạn đối với người nông dân đã dẫn đến việc mở rộng đồn điền và đồng nhất sinh thái với cái giá phải trả là đa dạng sinh học và các dịch vụ hệ sinh thái quan trọng, như thụ phấn. Nghiên cứu này nêu bật những rủi ro lâu dài của phương pháp tiếp cận này và cách thụ phấn có thể là giải pháp hoạt động cùng với các hệ thống nông nghiệp có khả năng chống chịu với khí hậu để đạt được các giải pháp bền vững lâu dài, sinh thái và tài chính.