Châu Âu tính họp khẩn về Ukraine sau tuyên bố của phía ông Trump

Phát biểu tại một hội thảo thuộc Hội nghị An ninh Munich diễn ra ở Đức hôm 15.2, Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski cũng cho hay Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã kêu gọi một hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo châu Âu tại Paris.

Reuters dẫn lời 4 nhà ngoại giao châu Âu cho hay các cuộc thảo luận về cuộc họp nói trên vẫn đang diễn ra và nếu đạt được sự nhất trí, cuộc họp có thể diễn ra vào ngày 17.2. Hãng thông tấn Hà Lan đưa tin Thủ tướng Dick Schoof sẽ đến Paris vào ngày 17.2 để tham dự hội nghị thượng đỉnh châu Âu.

Không rõ liệu Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có được mời hay không. Ông Zelensky ngày 15.2 đã kêu gọi thành lập một đội quân châu Âu, nói rằng lục địa này không còn có thể chắc chắn về sự bảo vệ từ Mỹ.

Trong khi đó, Reuters dẫn hai nguồn thạo tin cho hay Anh, quốc gia không phải thành viên của Liên minh châu Âu (EU), đã được mời.

Thủ tướng Anh Keir Starmer hôm 15.2 nói rằng châu Âu “phải đảm nhận vai trò lớn hơn trong NATO” và hợp tác với Mỹ để “bảo vệ tương lai của Ukraine”.

“Đây là khoảnh khắc có một không hai đối với an ninh quốc gia của chúng ta, khi chúng ta đối mặt với thực tế của thế giới ngày nay và mối đe dọa chúng ta phải đối mặt từ Nga. Rõ ràng là châu Âu phải đảm nhận vai trò lớn hơn trong NATO khi chúng ta hợp tác với Mỹ để bảo vệ tương lai của Ukraine”, ông Starmer nhấn mạnh.

Hôm 14.2, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth cảnh báo rằng châu Âu cần tăng chi tiêu quốc phòng vì họ không thể cho rằng sự hiện diện của quân đội Mỹ trên lục địa này sẽ “kéo dài mãi mãi”.

Đặc phái viên Mỹ: Châu Âu sẽ không có chỗ trong hòa đàm Nga-Ukraine

Các nhà lãnh đạo châu Âu muốn có cuộc họp như trên sau khi Tổng thống Trump đã đảo lộn hiện trạng trong tuần này khi tuyên bố rằng ông có khả năng sẽ sớm gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin để bắt đầu các cuộc đàm phán chấm dứt xung đột. Tuyên bố này khiến các đồng minh của Mỹ ở châu Âu choáng váng vì lo ngại rằng lợi ích của họ sẽ bị gạt sang một bên trong bất kỳ thỏa thuận nào về Ukraine, theo AFP.

Vấn đề này đã chi phối Hội nghị An ninh Munich, với sự tham dự của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Tổng thư ký NATO Mark Rutte và Phó tổng thống Mỹ JD Vance.

Phát biểu tại hội nghị Munich, ông Keith Kellogg, đặc phái viên về Ukraine của Tổng thống Trump, nhấn mạnh rằng Mỹ sẽ đóng vai trò trung gian trong các cuộc đàm phán, với Ukraine và Nga là hai bên chính.

Khi được hỏi về triển vọng của châu Âu tại bàn đàm phán, ông Kellogg trả lời: “Tôi (thuộc) trường phái thực tế. Tôi nghĩ điều đó sẽ không xảy ra”. Tuy nhiên, tại một sự kiện sau đó, ông Kellogg đã tìm cách trấn an châu Âu bằng cách tuyên bố điều này không có nghĩa là “lợi ích của họ không được xem xét, sử dụng hay phát triển”.

Đáp lại, các nhà lãnh đạo châu Âu cho hay họ sẽ không chấp nhận bị loại khỏi các cuộc đàm phán Nga-Ukraine, theo Reuters. “Không có cách nào chúng ta có thể thảo luận hoặc đàm phán về Ukraine, tương lai của Ukraine hoặc cấu trúc an ninh châu Âu mà không có người châu Âu”, Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb nói với các phóng viên tại Munich.

Ngoại trưởng Mỹ và Nga điện đàm

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Nga thông báo Ngoại trưởng Sergei Lavrov đã trao đổi qua điện thoại với Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio hôm 15.2, nhất trí thể hiện thiện chí “hợp tác” về vấn đề Ukraine và nỗ lực khôi phục đối thoại, theo AFP.

Cũng theo tuyên bố từ Moscow, hai ngoại trưởng đã bày tỏ “mong muốn hợp tác lẫn nhau về các vấn đề quốc tế đang nóng, trong đó có việc giải quyết liên quan Ukraine, tình hình xung quanh Palestine và toàn bộ Trung Đông, cũng như các khu vực khác”.

“Ông Lavrov và ông Rubio đã khẳng định họ sẵn sàng khôi phục đối thoại liên chính phủ mang tính tôn trọng lẫn nhau theo đúng tinh thần mà các tổng thống đã đề ra. Họ đã nhất trí về các cuộc tiếp xúc thường xuyên, trong đó có việc chuẩn bị cho cuộc họp thượng đỉnh Nga-Mỹ”, Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh trong tuyên bố.

Moscow cho biết thêm hai ông Lavrov và Rubio cũng đã cam kết “duy trì kênh liên lạc để giải quyết các vấn đề trong quan hệ Nga-Mỹ”.

Bộ Ngoại giao Mỹ cũng đã thông báo rằng trong cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Lavrov, Ngoại trưởng Rubio tái khẳng định cam kết của Tổng thống Trump về việc tìm ra giải pháp chấm dứt xung đột ở Ukraine.