Phim Việt lập kỷ lục doanh thu nhưng chất lượng ra sao?

Doanh thu cao có đồng nghĩa chất lượng phim tốt ?

Trấn Thành trở lại màn ảnh rộng với Bộ tứ báo thủ, ngay từ những ngày đầu năm đã liên tiếp lập kỷ lục, vượt qua cả phim Mai khi “đạt 100 tỉ đồng nhanh nhất mọi thời” chỉ sau 2,5 ngày (phim Mai mất 3 ngày), chạm mốc 200 tỉ đồng chỉ sau 5 ngày. Hiện tại phim đang có doanh thu 314 tỉ đồng sau 16 ngày chiếu, dù bị chê nhiều về chất lượng, diễn xuất ồn ào, kịch bản hời hợt và suất chiếu trong ngày đã giảm từ hơn 6.000 xuống còn hơn 2.000 suất.

Trong khi đó, Nụ hôn bạc tỉ của đạo diễn Thu Trang khi vừa công chiếu doanh thu không cao, nhưng nhờ “hiệu ứng phim Trấn Thành bị chê” đã được nâng suất chiếu và từ doanh thu lẹt đẹt ở mức 30 – 40 tỉ đồng trong 5 ngày đầu đã thẳng tiến lên gần 170 tỉ đồng hiện nay. Yêu nhầm bạn thân của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng – Diệp Thế Vinh (làm lại từ kịch bản phim cùng tên của Thái Lan chiếu rạp hơn 5 năm trước) vẫn giậm chân tại chỗ với doanh thu 21 tỉ đồng vì ít suất chiếu.

Một bất ngờ khác đã diễn ra ở phòng vé khi ngày 7.2, bộ phim Đèn âm hồn của đạo diễn Hoàng Nam với dàn diễn viên chính không phải tên tuổi lớn khởi chiếu, nhanh chóng tạo được sự chú ý trên các mạng xã hội và dẫn đầu doanh thu trong ngày, chiếm lĩnh số suất chiếu – trên 4.500 suất, vượt cả phim Trấn Thành, Thu Trang. Đèn âm hồn hiện thu được 78 tỉ đồng.

Như vậy, tính tổng doanh thu phim Việt chỉ trong 15 ngày chiếu vừa qua đã đạt gần 600 tỉ đồng và con số này còn tăng cao hơn khi các phim sẽ chiếu ít nhất trên 20 ngày nữa mới rút khỏi rạp (chắc chắn vượt xa tổng doanh thu mùa tết 2024 với 2 phim Mai và Gặp lại chị bầu). Điều này cho thấy thị trường rộng mở với sức mua lớn và khán giả vẫn luôn ủng hộ phim Việt.

Tuy nhiên, chất lượng các phim Việt đang chiếu ra sao là điều đáng bàn. Cả 4 phim: Bộ tứ báo thủ, Nụ hôn bạc tỉ, Yêu nhầm bạn thân, Đèn âm hồn đều không nhận được sự đánh giá cao về chất lượng từ khán giả lẫn giới chuyên môn. Bộ tứ báo thủ là “bước lùi” về mặt đạo diễn của Trấn Thành, còn Nụ hôn bạc tỉ chỉ ở mức trung bình khi nội dung kịch bản lẫn diễn xuất đi theo mô típ cũ như phim thập niên 2000, những nút thắt trong phim được tạo ra khá hời hợt, tình huống mâu thuẫn quá “nhạt” cũng như những cú twist được dàn dựng không khó đoán. Khi Trấn Thành “ngã ngựa” bởi lùm xùm liên quan đến phát ngôn của ê kíp, bị tranh cãi dữ dội về chất lượng phim, thì Nụ hôn bạc tỉ của Thu Trang mới “thắng thế” vì khán giả dồn qua mua vé xem với lý do “phim ít ồn ào, phim đơn giản nên xem dễ chịu”.

“Tân binh” Đèn âm hồn dù gây sốt ở rạp chiếu nhưng lại tạo nên những cuộc tranh cãi gay gắt về chất lượng. Phim sở hữu cốt truyện tâm linh dân gian khá thú vị khi đạo diễn quyết định chỉ lấy cảm hứng từ câu chuyện Người con gái Nam Xương, sau đó làm mới và thêm thắt “truyền kỳ” về cây đèn âm hồn có khả năng triệu hồi ác linh, với nhân vật cô đồng chuyên đi bắt ma quỷ tại một ngôi làng miền Bắc thời phong kiến. Thế nhưng cách triển khai kịch bản và giải quyết những tình tiết chưa được đầy đặn, nhiều chi tiết vô lý, khiên cưỡng, kỹ xảo giả trân không thỏa mãn sự mong đợi của khán giả, cộng thêm diễn xuất kém của nam chính gây thất vọng.

Thắng – thua phụ thuộc “cuộc chiến seeding”

Vì sao các phim Việt đang chiếu đều không xuất sắc, chất lượng chưa cao nhưng lại sốt vé, đạt được doanh thu khủng là thắc mắc của nhiều người quan tâm đến lĩnh vực điện ảnh trong nước. Đạo diễn Nguyễn Khoa cho rằng: “Mùa phim Tết Nguyên đán vừa qua không chỉ là cuộc đua doanh thu gay cấn tại phòng vé, mà còn là trận chiến khốc liệt trên mặt trận truyền thông. Phim nào được quảng bá tốt, tạo nên sự chú ý nhiều trên các diễn đàn, mạng xã hội thì sẽ được mọi người truyền miệng kháo nhau đi xem, tạo nên tâm lý đám đông, sự tò mò phải đi xem để hợp xu hướng của các tâm điểm bàn luận. Khi chất lượng phim vừa công chiếu ngay ban đầu không còn giữ vai trò then chốt, những chiêu trò seeding (dịch vụ tạo ra thông tin trên mạng để lan truyền hiệu quả) lại âm thầm chi phối dư luận, định hướng cảm nhận của khán giả”.

Trong giới làm phim Việt những năm gần đây không lạ gì những “chiến dịch seeding” rầm rộ cho các bộ phim chiếu rạp, và hiện tại phim mới ra rạp đều có một bộ phận riêng phụ trách khâu quảng bá phim trên mạng xã hội. Một số tác phẩm giành lợi thế hay bị “hạ gục” không nhờ chất lượng nội dung mà nhờ chiến dịch quảng bá mạnh mẽ. Thậm chí có ê kíp còn sử dụng lực lượng bình luận dạo có chủ đích mang tên “thủy quân” (tên gọi xuất phát từ showbiz Hoa ngữ, nói đến những người nhắm vào một nội dung tâng bốc hoặc hạ bệ một đối tượng, sự việc nào đó, rồi đưa ra ý kiến, nhận xét tràn lan, tạo nên trào lưu hùa theo dư luận). Ở các năm trước, nhiều đạo diễn như Nhất Trung, Đức Thịnh… cũng đã lên tiếng về vấn đề này. Mùa phim tết năm nay, ngay từ đầu trên mạng xã hội đã xuất hiện hàng loạt chủ đề, bình luận trái ngược, khen chê hỗn loạn về chất lượng các phim Việt. Ngoài mạng xã hội Facebook còn có các nền tảng khác như TikTok và hàng trăm fanpage có triệu lượt người theo dõi về phim ảnh, showbiz Việt. Các “đối thủ” liên tục tung chiêu và nhiều khán giả trong nước theo đó “sập bẫy” đến rạp hoặc quyết định không xem một bộ phim nào đó chỉ bởi những chiêu trò PR, seeding.

Cuộc chiến “sống còn” ở rạp quan trọng nhất là 3 ngày đầu công chiếu, nếu phim không có lượt đặt vé sớm nhiều hoặc rạp vắng khán giả thì suất chiếu sẽ bị cắt giảm, từ đó phim dễ bị hất khỏi rạp, đã khiến các nhà làm phim, đơn vị sản xuất, phát hành buộc phải tìm mọi cách để có kết quả doanh thu tốt nhất cho dự án. “Giá trị thật – ảo theo đó cũng làm rối loạn thị trường phim Việt, không thể hiện được rõ thị hiếu khán giả hiện đang chuộng xem thể loại, nội dung gì, và đưa đến hiện trạng tréo ngoe là phim dở vẫn đạt doanh thu cao”, nhà sản xuất Bích Liên nhận xét.