Phụ huynh và học sinh cần làm gì?

Chào PGS.TS Nguyễn Chí Thành! Hôm nay (14/2), Thông tư 29 quản lý dạy thêm, học thêm chính thức được áp dụng và đang nhận được quan tâm lớn từ dư luận. Có ý kiến cho rằng, tình trạng đi học thêm hiện nay một phần do phụ huynh “ép” con đi học. Trong bối cảnh hiện nay, quan điểm của ông về điều này thế nào?

– Đúng, một trong những lý do chính khiến học sinh đi học thêm là do sự tác động từ phụ huynh. Thường thì phụ huynh mong muốn con em mình học thêm để cải thiện kết quả học tập, đặc biệt là trong các môn học quan trọng như Toán, Văn, hoặc tiếng Anh. Họ có thể tin rằng việc học thêm sẽ giúp con mình có được lợi thế trong kỳ thi, đạt điểm cao hơn hoặc cải thiện kiến thức chuyên sâu trong một môn học.

Ngoài ra, có những trường hợp phụ huynh cho rằng việc học thêm sẽ giúp học sinh tránh bị lạc hậu so với bạn bè hoặc giúp học sinh chuẩn bị tốt hơn cho các kỳ thi quan trọng như kỳ thi vào lớp 10 hoặc kỳ thi đại học. Tuy nhiên, sự kỳ vọng quá lớn từ phía phụ huynh đôi khi cũng dẫn đến áp lực cho học sinh, có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý và sức khỏe của các em.

Bên cạnh đó, nhiều phụ huynh cũng hy vọng rằng qua việc học thêm, con cái họ sẽ tiếp thu thêm kiến thức ngoài chương trình học chính khóa, từ đó cải thiện kết quả học tập và không bị tụt lại so với bạn bè. Điều này đặc biệt phổ biến trong các khu vực có môi trường học tập cạnh tranh, nơi mà việc học thêm đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống học đường của nhiều học sinh.

Như vậy, đối với không ít phụ huynh, học thêm không chỉ là một cơ hội để con em họ học tập tốt hơn mà còn là một cách để học sinh có một môi trường học tập và sinh hoạt có tổ chức sau giờ học chính thức, giúp họ yên tâm hơn về sự phát triển của con mình. Do đó, việc quản lý hoạt động dạy thêm học thêm không chỉ nhằm bảo vệ quyền lợi của học sinh mà còn giúp phụ huynh hiểu rõ hơn về nhu cầu thực tế của con em mình, tránh gây ra áp lực không cần thiết.

Ông có cho rằng, khả năng tự học của học sinh ngày nay kém hơn khi mà Thông tư 29 quy định chỉ dạy thêm, học thêm một số đối tượng đã khiến cả phụ huynh và học sinh lo lắng?

– Ý kiến cho rằng Thông tư 29 ra đời phản ánh khả năng tự học của học sinh rất kém là một quan điểm có phần hợp lý, nhưng cũng cần phải nhìn nhận vấn đề một cách toàn diện.

Việc nhiều phụ huynh và học sinh lo lắng về việc không được đi học thêm có thể cho thấy một xu hướng chung trong xã hội hiện nay, khi mà việc học thêm đã trở thành một phần không thể thiếu trong hệ thống giáo dục của nhiều gia đình, nhất là ở các thành phố lớn. Một phần lý do chính là áp lực từ kỳ vọng về thành tích học tập và kết quả thi cử. Học sinh có thể cảm thấy thiếu tự tin và lo lắng nếu không có sự chuẩn bị bổ sung ngoài giờ học chính khóa. Phụ huynh cũng có thể tin rằng việc học thêm là yếu tố quan trọng giúp con cái họ thành công trong việc học và có thể bắt kịp hoặc vượt qua các bạn trong lớp.

Tuy nhiên, Thông tư 29 cũng sẽ có tác dụng chính sách để giảm bớt sự phụ thuộc vào các lớp học thêm, khuyến khích học sinh phát triển khả năng tự học và tự nghiên cứu. Nếu học sinh chỉ dựa vào việc học thêm mà không được khuyến khích phát triển khả năng tự học, thì sẽ khó có thể có sự phát triển lâu dài và bền vững trong việc học. Việc học thêm có thể chỉ giúp học sinh giải quyết tạm thời một số vấn đề, nhưng không thể thay thế hoàn toàn quá trình học hỏi và tự tìm hiểu, khám phá kiến thức từ chính bản thân học sinh.

Thông tư này cũng nhấn mạnh việc tổ chức dạy thêm trong khuôn khổ có kiểm soát, từ đó thúc đẩy việc phát triển năng lực tự học, khả năng sáng tạo và độc lập trong việc giải quyết vấn đề của học sinh. Điều này góp phần quan trọng để giảm bớt sự phụ thuộc vào các lớp học thêm, khuyến khích các phương pháp học tập sáng tạo và chủ động hơn trong việc tìm kiếm và áp dụng kiến thức. Như vậy các em sẽ dần hình thành và phát triển khả năng tự chủ và tự học. Đây cũng là một năng lực quan trọng mà học sinh phải được rèn luyện và bồi dưỡng trong chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Theo PGS, sau khi Thông tư 29 được áp dụng, phụ huynh và học sinh cần làm gì?

– Khi Thông tư 29 được áp dụng, phụ huynh và học sinh cần thay đổi cách tiếp cận việc học tập để vừa cải thiện thành tích học tập, vừa có thời gian phát triển các kỹ năng sống và tham gia các hoạt động ngoại khóa. 

Đối với phụ huynh

– Khuyến khích học sinh tự học: Thay vì phụ thuộc vào các lớp học thêm, phụ huynh nên khuyến khích con em mình phát triển khả năng tự học. Điều này có thể giúp học sinh cải thiện kỹ năng nghiên cứu và tự giải quyết vấn đề, điều này cũng rất quan trọng trong việc học lâu dài. 

– Hỗ trợ học sinh xây dựng kế hoạch học tập khoa học: Phụ huynh nên giúp con xây dựng một lịch trình học tập hợp lý, có sự phân bổ thời gian giữa việc học kiến thức và các hoạt động ngoại khóa. Điều này giúp học sinh tránh bị áp lực và có thời gian thư giãn, phát triển kỹ năng mềm. 

– Khuyến khích tham gia hoạt động ngoại khóa: Phụ huynh nên tạo cơ hội cho con tham gia các hoạt động ngoại khóa, giúp phát triển các kỹ năng sống như giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý thời gian, và tư duy sáng tạo. Đây là những kỹ năng quan trọng không thể thay thế bằng việc học thêm. 

– Tạo môi trường học tập tích cực: Phụ huynh cần tạo một môi trường học tập vạt chất và tinh thần thuận lợi, nơi mà học sinh cảm thấy thoải mái và có động lực học tập mà không bị quá sức, nơi mà học sinh có thể ứng dụng được công nghệ trong việc tìm tòi thông tin, tham gia các diễn đàn trao đổi phù hợp. Phụ huynh cũng cần chú ý tới sức khoẻ và tâm lý của học sinh khi tự học. Điều này có thể giúp học sinh duy trì niềm đam mê học hỏi và tự tìm tòi kiến thức cũng có đủ sức khoẻ, tâm lý để thực hiện việc tự học. 

– Trao đổi thưỡng xuyên với nhà trường về tình hình học tập của con để biết được các điểm mạnh, điểm cần cải thiện của con, từ đó đồng hành hỗ trợ con trong việc tự học, nhất là ở các giai đoạn quan trọng như thi học kì, chuyển cấp. Phụ huynh cũng có thể tìm các lớp bồi dưỡng kiến thức ở trường hoặc ở các trung tâm phù hợp với mục tiêu, nhu cầu của con cho các giai đoạn quan trọng này.

Đối với học sinh

– Hình thành và rèn luyện các kỹ năng tự học: Học sinh cần học cách tự tìm kiếm thông tin, lên kế hoạch học tập và giải quyết vấn đề một cách độc lập. Việc này giúp học sinh cải thiện kết quả học tập mà không phụ thuộc vào các lớp học thêm. 

– Tận dụng thời gian học tập hiệu quả: Thay vì dành quá nhiều thời gian cho các lớp học thêm, học sinh nên học tập hiệu quả trong thời gian chính khóa và tự học tại nhà. Việc này không chỉ giúp cải thiện kết quả học tập mà còn tạo cơ hội để tham gia các hoạt động ngoại khóa và phát triển kỹ năng sống. 

– Tham gia hoạt động ngoại khóa: Ngoài việc học tập, học sinh cần dành thời gian tham gia các hoạt động như thể thao, văn hóa, tình nguyện hoặc các câu lạc bộ sở thích. Những hoạt động này giúp học sinh phát triển các kỹ năng mềm như kỹ năng lãnh đạo, giao tiếp và làm việc nhóm, cũng như giảm stress và tăng cường sức khỏe. 

– Chăm sóc sức khỏe và tâm lý: Học sinh cần lưu ý đến sức khỏe cả về thể chất lẫn tinh thần. Việc học tập căng thẳng mà không nghỉ ngơi hợp lý sẽ gây ra mệt mỏi và giảm hiệu quả học tập. Do đó, việc duy trì một lối sống lành mạnh với thời gian nghỉ ngơi, thể dục và thư giãn là rất quan trọng.

Bằng cách thay đổi cách tiếp cận này, phụ huynh và học sinh không chỉ giúp cải thiện thành tích học tập mà còn tạo ra một môi trường học tập toàn diện, phát triển cả về học thuật lẫn kỹ năng sống, giúp học sinh chuẩn bị tốt hơn cho tương lai.

Cảm ơn ông đã chia sẻ!