Tôm, hạt điều chế biến bị cảnh báo, thu hồi vì hồ sơ khai một đằng, doanh nghiệp làm một nẻo

Ngày 13-2, Văn phòng SPS Việt Nam (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết đơn vị vừa có công văn gửi Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), cùng các Hiệp hội Bia – Rượu – Nước giải khát Việt Nam, Cà phê – Ca cao Việt Nam, Nước mắm truyền thống Việt Nam, Điều Việt Nam về cảnh báo của EU đối với các sản phẩm xuất khẩu.

Theo Văn phòng SPS Việt Nam, từ đầu năm 2025 đến nay, đơn vị này nhận được 12 cảnh báo từ Hệ thống an toàn thực phẩm và thức ăn chăn nuôi của EU đối với các thực phẩm, nông thủy sản xuất khẩu của Việt Nam do vi phạm các quy định của EU dẫn đến bị cảnh báo, thu hồi hoặc tiêu hủy sản phẩm.

Nguyên nhân EU cảnh báo thu hồi là do doanh nghiệp chưa đăng ký lưu hành các sản phẩm có chứa thành phần từ “thực phẩm mới” tại thị trường EU.

Theo đó, Đức, Áo phát hiện “thực phẩm mới” chưa được EU cấp phép là hạt é có trong nước giải khát, hạt é khô, thịt ốc bươu. Các sản phẩm này bị thu hồi sản phẩm hoặc rút khỏi thị trường.

Thứ hai, doanh nghiệp khai báo các nguyên liệu trong sản phẩm không đúng với hồ sơ, đặc biệt là nguyên liệu dễ gây dị ứng cho người tiêu dùng.

Cụ thể, doanh nghiệp không khai báo chất gây dị ứng (trứng trong bột tẩm) trong mặt hàng tôm tẩm bột đông lạnh, không được khai báo đậu phộng trong bột điều hữu cơ. Cả hai mặt hàng này đều bị thu hồi sản phẩm.

Thứ ba, sản phẩm có chứa phụ gia thực phẩm trái phép hoặc vượt mức quy định. Đơn cử như sản phẩm bít tết cá ngừ bị phát hiện dư lượng phụ gia thực phẩm E 300 – acid ascorbic 513mg/kg, trong khi dư lượng tối đa cho phép 300mg/kg.

Thứ tư, doanh nghiệp không khai báo hoặc thực hiện việc kiểm dịch thú y tại cửa khẩu đối với “sản phẩm hỗn hợp” có thành phần nguyên liệu từ động vật.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Ngô Xuân Nam, phó giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, cho biết quy định về “thực phẩm mới” và “sản phẩm hỗn hợp” khiến nhiều doanh nghiệp bị cảnh báo, thu hồi sản phẩm là do chưa nắm rõ các quy định của EU.

“Doanh nghiệp bị cảnh báo thường thuộc nhóm nhỏ và vừa. Ngược lại, các doanh nghiệp lớn, nhất là khối FDI, đều có bộ phận kỹ thuật chuyên trách, nhanh chóng tiếp cận với các thông tin thay đổi của thị trường” – ông Nam nói.

Theo ông Nam, các doanh nghiệp muốn xuất khẩu vào EU thì cần tìm hiểu quy định “thực phẩm mới” trong quy định (EU) 2015/2283 và danh sách thực phẩm mới được cấp phép tại quy định (EU) 2018/1023.

Đối với các sản phẩm thực phẩm hỗn hợp có chứa thành phần có nguồn gốc từ động vật thì thành phần nguyên liệu từ động vật phải nằm trong danh sách các doanh nghiệp (quốc gia được phê duyệt) được phép xuất khẩu sản phẩm động vật vào EU.

Đối với việc ghi nhãn thực phẩm có nguy cơ gây dị ứng, các doanh nghiệp nghiên cứu theo quy định tại điều 21, quy định (EU) 1169/2011). Còn các chất phụ gia, các doanh nghiệp chỉ được sử dụng các chất nằm trong danh sách các chất phụ gia được phép sử dụng tại phụ lục II của quy định (EC) 1333/2008).

Trước những cảnh báo của EU, Văn phòng SPS Việt Nam đề nghị các cơ quan, hiệp hội có khuyến nghị đến doanh nghiệp thuộc lĩnh vực quản lý yêu cầu nghiên cứu kỹ quy định của thị trường trước khi xuất khẩu, tránh rủi ro cho doanh nghiệp.