Phát huy nguồn lực kiều hối

Triển khai chính sách đồng bộ

Đây là một trong những chủ trương, chính sách “xương sống” để thu hút nguồn lực lớn doanh nhân, trí thức kiều bào về nước cống hiến. Ngay đầu năm 2025, TPHCM đã khởi động quá trình xây dựng nhiều chính sách để phát huy nguồn lực kiều bào, tăng nguồn thu hút kiều hối. Bà Vũ Thị Huỳnh Mai – Chủ nhiệm Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài TPHCM cho biết, không chỉ lãnh đạo thành phố, mà hiện nay đông đảo giới trí thức, doanh nhân kiều bào đang đặc biệt quan tâm tới đề án này.

Theo thống kê sơ bộ, riêng TPHCM có khoảng 3 triệu kiều bào (cả nước có 6 triệu kiều bào) đang sinh sống và làm việc ở nước ngoài. Do đó, TPHCM coi đây là nguồn lực rất quan trọng. Thành phố đã triển khai một loạt các chính sách như: Không đánh thuế thu nhập đối với các khoản ngoại tệ chuyển về từ kiều bào; có chính sách cho phép người nhận giữ ngoại tệ hay gửi ngoại tệ tại các tổ chức tín dụng…

Ông Nguyễn Đức Lệnh – Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước – Chi nhánh TPHCM cho biết, năm vừa qua, số liệu từ các công ty kiều hối ghi nhận lượng kiều hối chuyển về nước chỉ trong 9 tháng đầu năm đã vượt 77%, tương đương mức tăng 10,4% so với cùng kỳ năm trước. Các tăng trưởng này đã cho thấy chính sách thu hút kiều hối của TPHCM đang đi đúng hướng. Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục nâng cao giải pháp chi trả kiều hối, đặc biệt là chất lượng dịch vụ, công tác thông tin truyền thông để tạo điều kiện cho thân nhân kiều bào nhận được kiều hối chuyển về nhanh chóng, thuận tiện.

Về dài hạn, bà Vũ Thị Huỳnh Mai cho biết, đề án “Chính sách phát huy hiệu quả nguồn lực kiều hối trên địa bàn TPHCM từ nay đến năm 2030” được kỳ vọng tạo ra đột phá lớn. Tuy nhiên, để đạt được kết quả mong đợi, cần sự phối hợp hiệu quả trong các cơ quan Nhà nước trên địa bàn; các bộ ngành, địa phương, các ngân hàng thương mại, tổ chức tài chính, công ty kiều hối và cộng đồng kiều bào ở các nước.

Phát huy cơ chế, chính sách đặc thù

Để sớm thu hút nguồn lực kiều bào về cống hiến tại TPHCM, TS Lê Võ Phương Nga – Thành viên của Tổ chức khoa học và chuyên gia Việt Nam toàn cầu, mong muốn thời gian tới các trí thức, nhà khoa học, chuyên gia kiều bào sẽ đóng góp nhiều hơn vào sự phát triển của TPHCM và Việt Nam ở 3 phương diện, bao gồm: Kiều bào làm việc trực tiếp cho các dự án trong nước; Kết nối nguồn lực hoặc phối hợp tư vấn và đào tạo nguồn nhân lực trong nước. Tuy nhiên, chính quyền TPHCM cần xác định rõ các lĩnh vực ưu tiên cần thu hút sự tham gia của lực lượng kiều bào.

TS Phương Nga hiến kế, UBND TPHCM cần sớm xây dựng bản đồ về doanh nghiệp trong từng lĩnh vực có khả năng được lựa chọn tham gia và dẫn dắt phần còn lại. Trước mắt, cần tận dụng được cơ chế, chính sách của Nghị quyết 98 làm tiền đề cho các đề xuất trên. Trong đó, thành lập và duy trì một Tổ tư vấn về khoa học, công nghệ, bao gồm các chuyên gia trong và ngoài nước.

Trong khi đó, GS.TS Đặng Lương Mô góp ý, quá trình huy động, vận động, vận dụng, sử dụng, kết nối, kết hợp nguồn lực tiềm năng của kiều bào không chỉ chú trọng tới những giáo sư, những tiến sĩ, những doanh nhân, nhà đầu tư; mà TPHCM cần hướng đến tất cả mọi nguồn lực mà họ có thể đóng góp thiết thực cho sự nghiệp phát triển đất nước. Giải pháp đặt ra là thành phố nên xây dựng Ngân hàng Tài năng kiều bào. “Đã đến lúc nhà nước cần trực tiếp và tích cực tham gia vào công tác vận động, thu hút, sử dụng tài năng kiều bào. Trong đó, cần quy tụ mọi tài năng kiều bào, tất cả những người có thể đóng góp cụ thể, dài hạn cũng như ngắn hạn” – GS Đặng Lương Mô hiến kế.

Theo bà Trần Tuệ Tri – kiều bào ở Singapore, đồng sáng lập Vietnam Brand Purpose, Nghị quyết 98 và Đề án “Chính sách phát huy hiệu quả nguồn lực kiều hối trên địa bàn TPHCM từ nay đến năm 2030” sẽ mở ra cơ hội lớn để TPHCM tận dụng nguồn tiền lớn do cộng đồng kiều bào gửi về trong năm 2025 và những năm tiếp theo. Ngoài việc chủ động xây dựng và phát triển hành lang pháp lý để đảm bảo kiều bào tham gia đầu tư, kinh doanh; TPHCM cần thực hiện song song hỗ trợ các dự án phát triển. Công tác thông tin, truyền thông phải là yếu tố quan trọng trong chính sách thu hút.