Suy gan, thận vì muốn ‘giảm cân thần tốc’ mà ngại luyện tập, điều chỉnh ăn uống

Từ sủi giảm cân, kẹo ngậm, thuốc uống, đến các công nghệ giảm cân thế hệ mới giúp “đánh bay” mỡ thừa thần tốc mà không cần tập luyện, ăn uống, không ít bệnh nhân phải nhập viện vì suy thận, suy gan.

Sự thật sau phương pháp giảm cân thần tốc

Giảm cân mà không cần ăn uống, luyện tập? Để tiếp cận được lượng khách hàng có nhu cầu giảm cân, nhiều sản phẩm được tung ra như: kẹo ngậm, cà phê, viên sủi, thuốc uống… được cho là có công dụng giảm cân thần tốc được đăng tràn lan trên khắp các trang mạng xã hội. Đáng nói, những sản phẩm này có giá rất rẻ từ vài chục ngàn đồng đến vài trăm ngàn đồng.

Tại một trang có tên “Viên sủi giảm cân” rao bán “Viên khóa cân, phá hủy mô mỡ cứng siêu tốc, siêu đỉnh” với lời quảng cáo “giảm 8-10kg trong 1 tháng dễ như ăn kẹo mà không cần ăn kiêng”. Dưới bài viết hình ảnh 4 túi thuốc với đủ loại viên con nhộng màu xanh, cam, vàng, tím không rõ nguồn gốc, xuất xứ dùng để uống sáng, trưa và tối.

Một trang khác có tên “Thuốc giảm cân” rao bán các lọ thuốc có tiếng nước ngoài, viên uống có hình con nhộng khoảng 40 viên. Theo lời quảng cáo viên uống này dành cho những người muốn giảm cân nhưng không muốn tập thể dục, kiêng ăn uống.

Mỗi ngày uống một viên liên tục có thể giảm được 10kg mỗi tháng. “Đây là thuốc xách tay, những loại thuốc trong nước giảm cân không hiệu quả đâu” – trang quảng bá, rồi đưa ra giá 330.000 đồng/hộp, ship tận nhà.

Trong nhóm giảm cân cấp tốc 5kg/12 ngày thu hút hơn 56.000 thành viên, hằng ngày với hàng chục bài viết chia sẻ các cách giảm cân bằng thuốc, trà giảm cân, cà phê giảm cân…

Nhiều người khoe nhau sử dụng một loại kẹo dứa giảm cân có chứa tinh chất dứa, lá sen, khổ qua, chè vằng, sâm đất, cacao. Tuy nhiên, loại kẹo này trước đó đã bị Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đưa ra cảnh báo và thu hồi vì có chứa chất cấm là sibutramine và phenolphthalein.

Không ít bệnh nhân phải nhập viện vì suy gan thận do uống thuốc giảm cân. Bệnh viện Bạch Mai trước đó cũng đã tiếp nhận một bệnh nhân ở Quảng Ninh phải cắt toàn bộ thực quản dạ dày do uống thuốc giảm cân.

Bệnh nhân này được một người bạn giới thiệu cho loại thuốc giảm cân rất hiệu quả. Tuy nhiên khi dùng đến gói thứ 4, bệnh nhân có cảm giác khó thở, lạnh toát, háo nước; hạ thân nhiệt đột ngột và nhập viện cấp cứu trong tình trạng hôn mê, kết quả chụp cắt lớp cho thấy não bị tổn thương.

Theo kết quả giám định của Viện Pháp y, trong loại sản phẩm giảm cân mà bệnh nhân sử dụng có chứa sibutramine, một chất độc đã bị Bộ Y tế cấm sử dụng trong tân dược và thực phẩm chức năng, vì những tác dụng gây nguy hiểm tới sức khỏe người dùng.

Nguy cơ từ các chất cấm

PGS Nguyễn Anh Tuấn – phó viện trưởng Viện Phẫu thuật tiêu hóa, chủ nhiệm khoa học ống tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 – nhấn mạnh việc sử dụng bất kỳ loại giảm cân nào cũng có thể gây hại cho sức khỏe. Vì vậy, trước khi sử dụng nên tìm hiểu kỹ về sản phẩm đó và tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Theo ông Tuấn, các sản phẩm giảm cân thường có chứa sibutramine – chất đã bị cấm sử dụng ở nhiều nước, nhưng vẫn có nhiều sản phẩm không rõ nguồn gốc, không được kiểm định chất lượng có chứa sibutramine hoặc các chất gây hại khác.

“Sibutramine là một loại thuốc giảm cân có tác dụng ức chế cảm giác ăn và tăng cường bão hòa sau khi ăn. Dùng sibutramine có thể gây ra nhiều tác hại đến sức khỏe nếu được sử dụng không đúng lượng hoặc lâu dài. Một số tác hại của sibutramine bao gồm: tăng huyết áp, mất ngủ, lo lắng, nhịp tim nhanh, đau đầu, co giật, buồn nôn, nôn nhẹ, táo bón… và các biến chứng nguy hiểm khác”, ông Tuấn cho hay.

Bác sĩ Đào Thị Hảo – chuyên gia dinh dưỡng, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 – khẳng định không có một liệu trình nào giúp chúng ta giảm cân cấp tốc, trong thuốc giảm cân chứa các thành phần làm cho ruột của chúng ta hấp thụ nước nhiều hơn bình thường.

“Khi uống thuốc hằng ngày tạo ra cảm giác no nhưng đây là hiện tượng no giả. Thậm chí, uống thuốc giảm cân ức chế thần kinh và gây chán ăn, thậm chí dùng lâu quá con người có thể bị gây nghiện”, bác sĩ Hảo cho hay.

Bác sĩ CKII Huỳnh Tấn Vũ – giảng viên khoa y học cổ truyền, Trường đại học Y Dược TP.HCM – cho hay nhiều sản phẩm giải độc gan cũng được bán như thuốc thanh lọc giảm cân. Tuy nhiên, không có dữ liệu lâm sàng nào chứng minh hiệu quả của các loại thuốc thanh lọc này.

Trên thực tế, một số chất bổ sung chế độ ăn uống thực sự có thể gây hại cho gan bằng cách dẫn đến tổn thương do thuốc gây ra, do đó nên thận trọng khi sử dụng. Việc giảm cân phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tổng lượng calo tiêu thụ, chất lượng thực phẩm, mức độ hoạt động thể chất và lối sống tổng thể.

Giảm cân khoa học, an toàn ra sao?

Chế độ ăn cân đối và đầy đủ dinh dưỡng, thay vì ăn hai bữa lớn, hãy chia nhỏ bữa ăn thành ba bữa chính và hai bữa phụ, giúp duy trì mức đường huyết ổn định, cung cấp năng lượng đều đặn cho cơ thể.

Bên cạnh đó, cần kiểm soát khẩu phần ăn, giảm khẩu phần ăn một cách hợp lý và tránh ăn quá nhiều, đặc biệt là các thực phẩm chứa nhiều calo và ít dinh dưỡng. Tăng cường hoạt động thể chất: kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh với việc tập luyện thể dục thường xuyên để đốt cháy calo và duy trì cân nặng hợp lý. Cuối cùng là ngủ đủ giấc và quản lý căng thẳng. Uống đủ nước.