Lạm phát và tăng trưởng – bài toán khó cho Fed

Trước đó, phần lớn các nhà kinh tế tham gia khảo sát đều dự đoán Fed sẽ có động thái nới lỏng chính sách tiền tệ ngay trong tháng Ba.

Các nhà kinh tế đã điều chỉnh tăng dự báo lạm phát của họ kể từ khi ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ, do lo ngại rằng các chính sách của ông, đặc biệt là thuế quan, có thể gia tăng sức ép lạm phát trong nền kinh tế.

Sau khi cắt giảm lãi suất tổng cộng 100 điểm cơ bản trong IV/2024, các quan chức Fed gần đây đã phát đi tín hiệu rằng họ “không vội” tiếp tục hạ lãi suất.

Với một thị trường lao động mạnh mẽ và chi tiêu tiêu dùng vẫn ổn định, nhiều nhà kinh tế nhận định rằng nền kinh tế lớn nhất thế giới đang hoạt động tích cực và không cần đến việc cắt giảm lãi suất vào thời điểm hiện tại.

Cho đến nay, những thông báo về các loại thuế mới vẫn liên tục được đưa ra mỗi tuần. Mới đây, ông Trump cho biết ông sẽ áp mức thuế mới 25% đối với tất cả các sản phẩm thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ. Trước đó, Nhà Trắng đã trì hoãn kế hoạch tăng rào cản thương mại đối với Mexico và Canada đến ngày 1/3, nhưng vẫn áp mức thuế bổ sung 10% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.

Ông James Knightley, nhà kinh tế quốc tế tại công ty dịch vụ tài chính ING, cho rằng các loại thuế quan có thể gây ra lạm phát và tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế. Theo ông, tình hình thiếu chắc chắn này khiến Fed phải chờ xem điều gì thực sự sẽ xảy ra.

Ông Knightley cũng nhận định chính sách của Tổng thống Trump bao gồm rất nhiều yếu tố khác nhau. Điều này gây ra nhiều thách thức, và làm giảm sự tin tưởng vào bất kỳ dự báo nào về nền kinh tế Mỹ nói riêng và kinh tế toàn cầu nói chung.

Trong cuộc khảo sát vào tháng Một, gần 60% các nhà kinh tế kỳ vọng Fed sẽ giảm lãi suất trong tháng Ba. Tuy nhiên, trong cuộc khảo sát từ ngày 4-10/2 các chuyên gia chưa thống nhất quan điểm về thời điểm Fed sẽ thực hiện động thái tiếp theo.

Trong số 101 người được hỏi, có 67 người, dự báo sẽ có ít nhất một đợt cắt giảm lãi suất vào cuối tháng Sáu, với 22 người dự đoán vào tháng Ba và 45 người dự đoán vào quý II.

Tuy nhiên, các nhà kinh tế tỏ ra chắc chắn hơn về sức ép lạm phát. Hơn 90% số người tham gia cả cuộc khảo sát tháng Mười (thực hiện ngay trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ) và cuộc khảo sát gần nhất đã nâng dự báo lạm phát hàng năm cho năm 2025, trung bình khoảng 40 điểm cơ bản.

Gần 60% số người trả lời (27/46 người) câu hỏi bổ sung cho biết rủi ro lạm phát từ các loại thuế quan của Mỹ đã tăng lên trong thời gian gần đây.

Ông Neil Shearing, nhà kinh tế tại công ty tư vấn Capital Economics, nhận định tình hình thiếu chắc chắn có khả năng sẽ khiến các quan chức Fed đứng ngoài cuộc trong những tháng tới. Ông cũng cho rằng nếu các loại thuế cao cuối cùng được áp dụng, sự gia tăng lạm phát sau đó sẽ ngăn cản mọi động thái nới lỏng chính sách tiền tệ hơn nữa trong thời gian còn lại của năm 2025.

Theo cuộc khảo sát, các chuyên gia dự báo sau khi tăng trưởng 2,3% trong quý trước, kinh tế Mỹ sẽ tăng trưởng 2,2% trong năm nay và 2% trong năm 2026. Tỷ lệ thất nghiệp được dự báo sẽ ở mức 4,2% trong năm nay và 4,1% trong năm tới.