Thuế thu nhập cá nhân cần phù hợp Luật Đất đai năm 2024

Theo bản tổng hợp tiếp thu góp ý về xây dựng dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) thay thế do Bộ Tài chính vừa công bố, UBND tỉnh Bắc Giang đề nghị sửa một số quy định không còn phù hợp với nền kinh tế phát triển và Luật Đất đai năm 2024, có hiệu lực từ tháng 8-2024.

Theo ghi nhận của phóng viên, nhiều năm qua, việc tính thuế TNCN liên quan giao dịch nhà đất thường khiến người nộp thuế chưa đồng tình. Ví dụ, khi người dân bán căn nhà thứ 2 và kê khai giá trị mua bán nhất định, cán bộ thuế không chấp nhận vì cho rằng các mức giá này không thật.

Nguyên nhân là cán bộ thuế thường căn cứ một số dữ liệu nội bộ, trong đó có các mức giá những giao dịch nhà đất gần nhất, có vị trí nằm gần khu vực người bán nhà để đưa ra mức giá tính thuế. Kết quả, người bán nhà phải chấp nhận kê khai và đóng thuế 2% TNCN trên giá trị mua – bán do cơ quan thuế yêu cầu nhằm sớm hoàn tất thủ tục.

Đề cập vấn đề này, ông Nguyễn Văn Được, Tổng Giám đốc Công ty Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín, cho rằng  thuế TNCN khi chuyển nhượng bất động sản tính trên doanh thu là cào bằng, chưa hợp lý. Bởi lẽ, người mua – bán nhà lời hay lỗ đều tính thuế 2% trên tổng số tiền chuyển nhượng. Việc này khiến người bán lỗ sẽ thiệt thòi, trong khi nhà nước thất thu thuế với người có lợi nhuận cao.

Theo ông Được, trước đây từng quy định cách tính thuế 20% đối với thu nhập (lợi nhuận) từ chuyển nhượng bất động sản nhưng sau đó ngưng lại. Vì thế, việc sửa đổi Luật Thuế TNCN lần này nên quay lại phương án tính thuế trên thu nhập thực tế. Nghĩa là, khi có thu nhập thì người dân mới nộp thuế.

Luật sư Nguyễn Đức Nghĩa – thành viên Hội Tư vấn và Đại lý thuế TP HCM – cho biết hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới chỉ thu thuế người bán nhà khi người đó có lợi nhuận. Còn tại Việt Nam, do các cơ quan chức chưa có công cụ để xác định giá trị mua – bán thật nên việc tính thuế đối với người bán căn nhà thứ 2 chưa thật sự hợp lý.

Ông Nghĩa nêu quan điểm tính thuế TNCN liên quan giao dịch nhà đất cần căn cứ vào quy định của Luật Đất đai 2024. Theo đó, giá đất sẽ được xác định theo mức giá tiệm cận thị trường do chính quyền các tỉnh, thành phố ban hành. Đồng thời, tài sản trên lô đất (phần xây dựng căn nhà) cần được thẩm định giá. Từ đó, cơ quan thuế có cơ sở vững chắc để tính ra giá trị chuyển nhượng hợp lý, nhân với thuế suất 2% nhằm thuyết phục người nộp thuế.