Đạo diễn, NSƯT Hoa Hạ: Sân khấu phải chuyển mình

.Phóng viên: Điều gì khiến bà cảm nhận được tín hiệu khởi sắc từ sàn diễn đầu năm 2025?

– Đạo diễn, NSƯT HOA HẠ: Các suất diễn khởi đầu năm mới đều đông khán giả, nhiều đơn vị nghệ thuật công lập và ngoài công lập đều sáng đèn, có nhiều vở diễn hay, để lại cho người xem nhiều cảm xúc.

Từ sau thành công của Liên hoan sân khấu cải lương tổ chức tại TP Cần Thơ năm 2024, các đơn vị nghệ thuật đã thay đổi tư duy để đầu tư cho vở diễn vừa bảo đảm tính giải trí, vừa đáp ứng tiêu chí của liên hoan. Với các đơn vị xã hội hóa, mục tiêu đặt ra là sau khi tranh tài thì phải bán được vé, đưa vở diễn đoạt giải đến với công chúng.

.Tác phẩm “Người ven đô” được tái dựng lại được công chúng và giới chuyên môn đánh giá cao. Từ dự án này, bà đã hoạch định gì cho hoạt động của năm 2025?

– Tôi phải cảm ơn soạn giả Hoàng Song Việt – một tác giả có tâm và tầm. Nhờ anh mà Sân khấu Cải lương Mới Đại Việt mới có nhiều vở diễn hay, được bạn đọc Báo Người Lao Động đề cử, bầu chọn giải Mai Vàng như: “Chuyện tình Khau Vai”, “Nàng Xê Đa”, “Đêm trước ngày hoàng đạo”, “Cô đào hát”… Vừa qua, vai ông Bảy Đờn trong vở “Người ven đô” đã mang về cho NSƯT Võ Minh Lâm Giải Mai Vàng hạng mục “Diễn viên sân khấu được yêu thích nhất”. Vở đã đoạt HCB tại Liên hoan Sân khấu cải lương năm 2024.

Thành công của vở “Người ven đô” mang lại cho chúng tôi niềm vui, đó là các diễn viên trẻ đã đủ sức kế thừa đàn anh đi trước. Họ ham học hỏi, chịu khó nghiên cứu vai diễn để gặt hái thành quả nghệ thuật. Vở diễn có sức lan tỏa khi phục vụ khán giả tại Nhà hát Trần Hữu Trang và tại Bà Điểm – huyện Hóc Môn, TP HCM – nơi bối cảnh vở diễn ra đời, nhận được sự tán thưởng của số đông công chúng.

.Phiên bản mới của vở “Tiếng hò sông Hậu” – một vở diễn thuộc đề tài cách mạng, sau 2 suất diễn cũng đạt hiệu ứng nghệ thuật cao. Bà có tâm đắc với bản dựng này?

– Nhiều người vẫn cho rằng đề tài cách mạng khó dựng, khó bán được vé, nhưng với tôi nếu biết làm cho hay, tạo sức hấp dẫn thì vở diễn sẽ gặt hái thành công. Bản dựng này là tâm huyết của đội ngũ diễn viên trẻ, đồng thời cho thấy các em đã tiến bộ hơn, đủ sức đảm đương các vai diễn khó. Mà trong sự nghiệp nghệ thuật của một người nghệ sĩ, được hóa thân vào các vai diễn khó là sự trưởng thành đã được ghi nhận.

.Để thúc đẩy sàn diễn cải lương phát triển, lan tỏa những tác phẩm sáng tác dựa theo lịch sử, bà có đề xuất gì?

– Tác phẩm sử Việt rất cần sự đầu tư từ các trại sáng tác, những trại viết tập trung chủ đề về sử Việt. Các tác giả trẻ cũng cần được tham dự những lớp tập huấn có sự đồng hành của các nhà sử học. Theo tôi được biết, năm 2026 Liên hoan Sân khấu TP HCM sẽ tập trung thi diễn thể loại cải lương, nếu ngay từ bây giờ không đầu tư nguồn kịch bản mới thì sẽ lặp lại tình trạng các đoàn dự thi với vở cũ. Sở Văn hóa – Thể thao TP HCM và Sở Giáo dục – Đào tạo TP HCM cần sớm xây dựng khung chuẩn cho chương trình “Sân khấu học đường”, nơi có thể quảng bá các tác phẩm sử Việt, qua đó cung cấp kiến thức lịch sử cho học sinh một cách hiệu quả. Từ những trang sách sử được học đến vở diễn, trích đoạn được xem, sẽ thúc đẩy nhu cầu ham học, tìm hiểu về lịch sử dân tộc của các em học sinh.

.Tham gia ban giám khảo Cuộc vận động “TP HCM – 50 năm tự hào bản anh hùng ca”, bà đánh giá thế nào về thành quả của cuộc vận động này?

– Tôi vui vì lĩnh vực cải lương, kịch nói có nhiều tác phẩm hay. Cuộc vận động sáng tác và dàn dựng, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật hướng đến kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 – 30.4.2025) chủ đề: “TP HCM – 50 năm tự hào bản anh hùng ca” được UBND TP HCM tổ chức và phát động từ tháng 7-2023. Sau hơn một năm phát động, cuộc vận động đã tiếp nhận được 630 tác phẩm của 434 tác giả trên khắp mọi miền đất nước tham gia. Các hội đồng sơ khảo, chung khảo 1 và chung khảo 2 đã có quá trình làm việc công tâm, với tinh thần trân trọng sức sáng tạo, cống hiến của các văn nghệ sĩ tham gia, để chọn lựa các tác phẩm tiêu biểu đề xuất ban tổ chức xét và trao giải thưởng.

Bằng tình cảm sâu sắc dành cho thành phố mang tên Bác, các tác giả, nhóm tác giả đã mang đến cuộc vận động nhiều tác phẩm mang tính tư tưởng cao, có giá trị nghệ thuật, đặc biệt các tác phẩm sân khấu cải lương đã bám sát chủ đề, thể hiện khát vọng mạnh mẽ về một TP HCM vươn tầm cao mới trong tương lai.