Trung Quốc tung đòn đáp trả thuế quan, xuất khẩu dầu thô Mỹ năm 2025 gặp khó

Năm 2024, xuất khẩu dầu thô của Mỹ có dấu hiệu tăng trưởng chậm, với mức tăng chỉ 0,6%, trong đó, xuất khẩu sang Trung Quốc giảm gần 50%. (Nguồn: Getty Images)

Mức thuế quan 10% đối với dầu thô Mỹ của Trung Quốc có hiệu lực kể từ ngày 10/2 đang đe dọa xuất khẩu dầu của nền kinh tế lớn nhất thế giới. Năm 2024, xuất khẩu dầu thô của Mỹ tăng trưởng chậm, với mức tăng chỉ 0,6%. Trong đó, xuất khẩu sang Trung Quốc giảm gần 50%.

Nhà phân tích Matt Smith thuộc công ty phân tích dữ liệu Kpler khẳng định, nhu cầu với dầu thô của Mỹ sắp đạt đỉnh và việc tăng trưởng chậm năm 2024 đang đẩy nhanh quá trình. Ông Matt Smith dự báo sản lượng dầu xuất khẩu của Mỹ bắt đầu có xu hướng giảm trong năm 2025.

Ông Rohit Rathod, nhà phân tích cấp cao thuộc công ty theo dõi tàu biển Vortexa, dự báo sản lượng xuất khẩu dầu của Mỹ năm 2025 sẽ giảm xuống 3,6 triệu thùng/ngày so với 3,8 triệu thùng/ngày trong năm 2024. Nhà phân tích giải thích, chính sách thuế quan trả đũa của Trung Quốc sẽ làm Mỹ không xuất khẩu được một số loại dầu nhất định.

Mỗi ngày, Trung Quốc tiêu thụ khoảng 166.000 thùng dầu thô Mỹ, tương đương 5% tổng lượng hàng xuất khẩu của nền kinh tế thứ nhất thế giới. Tuy nhiên, con số trên sẽ giảm hoặc được chuyển tới các thị trường khác sau khi Trung Quốc công bố đòn trả đũa.

Loại dầu xuất khẩu có khả năng bị sụt giảm là dầu chua trung bình có hàm lượng lưu huỳnh cao, ví dụ như Mars và Southern Green Canyon. Hai loại dầu này chiếm tới 48% lượng dầu Trung Quốc nhập khẩu từ Mỹ trong năm 2024.

Mặc dù bị áp thuế, số lượng dầu này được dự báo sẽ không gặp nhiều khó khăn. Theo các nhà phân tích, dầu chua trung tính là loại dầu lý tưởng với các nhà lọc dầu Mỹ hoặc có thể dễ dàng chuyển hướng bán cho người mua trong nước, đặc biệt nếu Mỹ áp dụng thuế quan với dầu thô Canada và Mexico.

“Vùng duyên hải Vịnh Mexico rất ưa thích dầu chua trung tính. Các nhà lọc dầu ở đây rất cần loại dầu này”, ông Rathod cho biết. Ngoài dầu trung bình chua, Trung Quốc thường nhập khẩu dầu nhẹ, ngọt, ít lưu huỳnh hơn của Mỹ, ví dụ như dầu West Texas Intermediate.

Nhà phân tích của công ty Vortexa nhấn mạnh, loại dầu này có thể chuyển hướng xuất khẩu tới châu Âu và Ấn Độ với mức giá cạnh tranh.

Theo công ty phân tích dữ liệu Kpler, cảng Louisiana Offshore Oil Port (LOOP) chịu trách nhiệm xuất khẩu gần 50% lượng dầu từ Mỹ tới Trung Quốc năm 2024. Hiện ban lãnh đạo cảng LOOP chưa đưa ra bình luận về vấn đề thuế quan.

Theo dữ liệu của Kpler, khoảng 25% lượng dầu xuất khẩu của Mỹ tới Trung Quốc đến từ cơ sở Ingleside của công ty Enbridge ở bang Texas.

Ông Phil Anderson, Phó Chủ tịch cấp cao Enbridge khẳng định, cơ sở trên không chịu tác động lớn từ đòn đáp trả, vì xuất khẩu chưa đến 15% tổng khối lượng sang Trung Quốc. “Thị trường dầu thô nhẹ được ưa chuộng trên toàn cầu”, Phó Chủ tịch Anderson nhấn mạnh.

Occidental Petroleum, một trong những công ty xuất khẩu dầu Mỹ hàng đầu tới Trung Quốc, đã bán ít nhất 13 lô hàng (khoảng 600.000 đến 2 triệu thùng) dầu thô nhẹ ngọt WTI Midland cho thị trường tỷ dân vào năm 2024. Hiện công ty chưa phản hồi về mức thuế quan.

Trái ngược với Washington, Bắc Kinh có khả năng không chịu tác động lớn từ chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump. Theo dữ liệu của hải quan Trung Quốc, năm 2024, nhập khẩu dầu thô của quốc gia này từ Mỹ chỉ chiếm 1,7% tổng nhập khẩu dầu, tương đương chỉ khoảng 6 tỷ USD. Số liệu này thậm chí đã giảm so với con số 2,5% của năm 2023.

Năm 2024, Trung Quốc tăng cường nhập khẩu tới 30% lượng dầu thô từ Canada, tương đương hơn 500.000 thùng/ngày, nhờ dự án mở rộng đường ống Trans Mountain. Trong vài năm tới, Trung Quốc sẽ tiếp tục giảm nhu cầu nhập khẩu dầu từ Mỹ vì nước này được Nga và Iran giảm giá dầu.

Khả năng suy giảm sản lượng xuất khẩu dầu biểu hiện hậu quả không mong muốn từ chính sách bảo hộ kinh tế của Tổng thống Donald Trump và đi ngược lại lời cam kết tối đa hóa sản lượng dầu khí của ông trong cuộc bầu cử.