Phiên họp của Hội đồng thẩm định nhà nước thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội

(MPI) – Thực hiện Quyết định số 230/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập Hội đồng thẩm định nhà nước thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, chiều ngày 06/02/2025, tại trụ sở Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Hội đồng thẩm định nhà nước đã tổ chức thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án theo quy định của pháp luật. Thứ trưởng Trần Quốc Phương, Phó Chủ tịch Hội đồng thẩm định chủ trì phiên họp.

Phiên họp của Hội đồng thẩm định nhà nước thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng. Ảnh: MPI

Tham dự phiên họp có Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy, cùng các thành viên Hội đồng thẩm định là đại diện lãnh đạo một số Bộ, ngành, UBND một số địa phương theo quy định tại Quyết định số 230/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Về phía Bộ Kế hoạch và Đầu tư có đại diện lãnh đạo các đơn vị liên quan thuộc Bộ.

Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng thuộc Dự án quan trọng quốc gia; Cấp quyết định chủ trương đầu tư dự án: Quốc hội; Cấp quyết định đầu tư dự án: Thủ tướng Chính phủ. Dự án đi qua địa phận 09 tỉnh, thành phố gồm: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng.

Mục tiêu đầu tư nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải nội địa, liên vận quốc tế giữa Việt Nam và Trung Quốc; góp phần tái cơ cấu thị phần vận tải trên hành lang kinh tế Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, giảm ô nhiễm môi trường, thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phục vụ phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Tại phiên họp, Hội đồng thẩm định đã nghe đại diện Bộ Giao thông vận tải báo cáo một số nội dung liên quan đến Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng; Bộ Kế hoạch và Đầu tư – đại diện cơ quan thường trực Hội đồng thẩm định trình bày báo cáo Kết quả thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án.

Theo các báo cáo, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị đã ban hành nhiều Nghị quyết, Kết luận  liên quan đến chủ trương sớm đầu tư hoàn thành tuyến đường sắt chiến lược này như: “Nghiên cứu, sớm đầu tư xây dựng một số tuyến đường sắt kết nối với các khu kinh tế, khu công nghiệp, cảng hàng không, cảng biển” tại Nghị quyết số 29-NQ/TW, “phấn đấu hoàn thành thủ tục và khởi công đầu tư trong năm 2025 đối với tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng” tại Kết luận số 97-KL/TW, “ưu tiên nguồn lực đầu tư hoàn thành tuyến Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng…” tại Kết luận số 72-KL/TW.

Dự án nhằm hiện thực hóa các chủ trương, định hướng của Đảng, Nghị quyết, Kết luận của Bộ Chính trị và triển khai các quy hoạch liên quan; Thực hiện thỏa thuận hợp tác chiến lược, tăng cường kết nối quốc tế; Đáp ứng nhu cầu vận tải trên hành lang kinh tế Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng; Việc đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng tạo ra thị trường xây dựng với giá trị khoảng 4,4 tỷ USD, ước tính tạo ra khoảng 90 nghìn việc làm trong thời gian xây dựng và khoảng 2.500 việc làm lâu dài trong quá trình vận hành, khai thác; Phát triển phương thức vận tải bền vững, hiện đại, thân thiện góp phần giảm tai nạn giao thông, ô nhiễm môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh và là giải pháp tối ưu chuyển đổi phương thức vận tải góp phần đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 như cam kết tại Hội nghị COP26.

Tại Phiên họp, đại diện các bộ, ngành, địa phương đã tập trung cho ý kiến vào nội dung hồ sơ thẩm định. Các ý kiến cơ bản thống nhất với nội dung hồ sơ trình; nhấn mạnh đến ý nghĩa, sự cần thiết đầu tư xây dựng tuyến đường sắt này, góp phần hiện thực hóa các chủ trương, định hướng của Đảng, Nghị quyết, Kết luận của Bộ Chính trị và triển khai thực hiện các quy hoạch liên quan; thực hiện thỏa thuận hợp tác chiến lược, tăng cường kết nối quốc tế; đáp ứng nhu cầu vận tải trên hành lang kinh tế Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng; tạo ra thị trường xây dựng; phương thức vận tải bền vững, hiện đại, thân thiện, góp phần giảm tai nạn giao thông, ô nhiễm môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Đại diện UBND các tỉnh, thành phố như Hà Nội, Hải Phòng, Lào Cai, Yên Bái… đã nhấn mạnh đến ý nghĩa, tầm quan trọng của việc xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, góp phần phát triển không gian, kinh tế – xã hội, phát triển kết cấu hạ tầng giao thông; đáp ứng nhu cầu vận tải ngày càng tăng trên hành lang Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, góp phần tái cơ cấu thị phần vận tải, giảm chi phí logistics, bảo đảm phát triển bền vững. Cùng với dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam, Dự án này là tiền đề để phát triển công nghiệp đường sắt, công nghiệp hỗ trợ.

Bên cạnh đó, các ý kiến cũng nhấn mạnh đến phạm vi đầu tư, quy mô đầu tư, công nghệ và tiêu chuẩn kỹ thuật; phương án thiết kế sơ bộ: hướng tuyến, công trình trên tuyến, công trình ga, hệ thống thông tin, tín hiệu, hệ thống điện,…; về phương án giải phóng mặt bằng, tái định cư; hình thức đầu tư; tổng mức đầu tư, nguồn vốn và khả năng cân đối vốn; phương án tổ chức khai thác, quản lý, vận hành khai thác; hiệu quả dự án: hiệu quả kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh; đánh giá sơ bộ tác động môi trường; một số chính sách đặc thù, đặc biệt và giải pháp áp dụng cho dự án;…

Phát biểu giải trình, tiếp thu các ý kiến được đại biểu nêu, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy cảm ơn các ý kiến quý báu, xác đáng của các đại biểu; cho biết, đây là Dự án được Tổng Bí thư, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo rất gấp. Do vậy, Bộ Giao thông vận tải sẽ khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến để hoàn thiện hồ sơ, báo cáo để báo cáo các cấp có thẩm quyền theo quy định. 

Thứ trưởng Trần Quốc Phương phát biểu kết luận. Ảnh: MPI

Phát biểu kết luận phiên họp, Thứ trưởng Trần Quốc Phương đánh giá cao tinh thần làm việc của Hội đồng cũng như các ý kiến phát biểu thẳng thắn, trách nhiệm của các đại biểu; nhấn mạnh, cần quán triệt chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là trình Quốc hội tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9 dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 12/02/2025.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh thêm các vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu, bổ sung. Theo đó, về cơ chế đặc thù cho phép áp dụng 13/19 chính sách tại Nghị quyết số 172/2024/QH15 của dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam và bổ sung 04 chính sách thuộc thẩm quyền của Quốc hội, 06 cơ chế chính sách thuộc thẩm quyền của Chính phủ, cần tiếp tục rà soát, nghiên cứu để bảo đảm cơ sở pháp lý, tính khả thi của Dự án.

Về phương án bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, tái định cư, Thứ trưởng đề nghị các địa phương liên quan rà soát nội dung liên quan đến nội dung này đảm bảo tính khả thi; về phần vốn, cần thể hiện rõ: vốn đầu tư công, nguồn ngân sách nhà nước (gồm vốn trung ương và địa phương; vốn trong nước và vốn nước ngoài) và các nguồn vốn hợp pháp khác và Thủ tướng Chính phủ có quyền quyết định có cấu nguồn vốn.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương cũng nhấn mạnh đến các nội dung liên quan đến hướng tuyến; điều chỉnh chủ trương đầu tư; nguồn vốn và khả năng cân đối vốn cho Dự án;…

Trên tinh thần đó, để hoàn thiện hồ sơ nhưng vẫn phải bảo đảm chất lượng, Thứ trưởng Trần Quốc Phương đề nghị đơn vị thường trực của Hội đồng khẩn trương có Thông báo kết luận cuộc họp; Bộ Giao thông vận tải khẩn trương có hồ sơ giải trình, bổ sung, gửi Hội đồng. Sau khi nhận được hồ sơ giải trình, giao Đơn vị thường trực của Hội đồng thẩm định nhà nước (Vụ Giám sát và Thẩm định đầu tư) khẩn trương hoàn thiện báo cáo thẩm định gửi xin ý kiến các thành viên Hội đồng; Các thành viên Hội đồng có ý kiến bằng văn bản và biểu quyết về báo cáo kết quả thẩm định của Hội đồng. Trên cơ sở biểu quyết của các thành viên, giao Đơn vị thường trực của Hội đồng Thẩm định nhà nước hoàn thiện báo cáo kết quả thẩm định trình Chủ tịch Hội đồng xem xét, ký trình Chính phủ theo quy định./.

Tùng Linh

Bộ Kế hoạch và Đầu tư