Bệnh cúm cần nhập viện khi có các triệu chứng nghiêm trọng

Bệnh cúm khi nào cần nhập viện?

Trong đó, cúm A là chủng phổ biến và có nguy cơ lây lan thành dịch bệnh. Bệnh cúm có thể gây biến chứng nguy hiểm, đặc biệt đối với những nhóm người có nguy cơ cao như trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai và người có bệnh mạn tính.

Triệu chứng cúm mùa thường xuất hiện sau 1 – 4 ngày ủ bệnh và bao gồm sốt cao (thường trên 38°C), ớn lạnh, mệt mỏi, đau cơ và khớp.

Cúm mùa do các loại virus cúm gây ra, gồm ba nhóm chính. Cúm A chủ yếu gây dịch bệnh ở người và động vật, và thường nguy hiểm hơn (ví dụ: H1N1, H3N2).

Cúm B chỉ lây lan ở người và thường gây bệnh nhẹ hơn, trong khi cúm C hiếm gặp và không gây thành dịch. Virus cúm lây lan chủ yếu qua giọt bắn từ đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi, hoặc nói chuyện.

Nó cũng có thể lây qua tiếp xúc trực tiếp với bề mặt nhiễm virus, rồi đưa tay lên mắt, mũi, miệng. Các không gian kín và ít thông thoáng cũng là điều kiện lý tưởng cho virus phát tán.

Triệu chứng cúm mùa thường xuất hiện sau 1 – 4 ngày ủ bệnh và bao gồm sốt cao (thường trên 38°C), ớn lạnh, mệt mỏi, đau cơ và khớp.

Các triệu chứng khác có thể bao gồm ho khan, đau họng, nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi. Cúm có thể kéo dài từ 3 – 7 ngày, nhưng ho và mệt mỏi có thể kéo dài vài tuần sau khi bệnh khỏi. Ngoài ra, bệnh cúm cũng có thể gây nhức đầu, đau mắt, buồn nôn hoặc tiêu chảy (đặc biệt ở trẻ em).

Mặc dù phần lớn các trường hợp cúm là lành tính, nhưng cúm mùa có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, đặc biệt ở những nhóm có nguy cơ cao. Viêm phổi là biến chứng hàng đầu, có thể dẫn đến tử vong.

Một số biến chứng khác bao gồm viêm xoang, viêm tai giữa và làm nặng thêm các bệnh lý mạn tính như hen, COPD hoặc bệnh tim mạch. Trong những trường hợp hiếm gặp, cúm còn có thể gây viêm não, viêm cơ tim.

Bệnh cúm cần nhập viện khi có các triệu chứng nghiêm trọng như sốt cao kéo dài trên 3 ngày, khó thở, đau ngực, môi tím tái. Triệu chứng của bệnh cúm sẽ nặng hơn đối với các nhóm người có nguy cơ cao như người cao tuổi, trẻ em, phụ nữ mang thai và những người có bệnh nền. Việc nhập viện và điều trị kịp thời không chỉ giúp giảm nguy cơ tử vong mà còn hạn chế các biến chứng nguy hiểm.

Phòng ngừa cúm mùa không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn giảm nguy cơ lây lan trong cộng đồng. Cách phòng ngừa hiệu quả nhất là tiêm vắc-xin cúm hàng năm, vì vắc-xin được cập nhật để phù hợp với các chủng virus mới. Các đối tượng cần tiêm ưu tiên gồm trẻ em trên 6 tháng tuổi, người già, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền.

Ngoài ra, vệ sinh cá nhân cũng rất quan trọng. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, che miệng khi ho hoặc hắt hơi bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay, và tránh chạm tay lên mắt, mũi, miệng khi chưa rửa tay.

Cần hạn chế tiếp xúc với nguồn lây bệnh, tránh tiếp xúc gần với người nghi ngờ mắc cúm và nên ở nhà nếu có triệu chứng cúm. Bảo đảm không gian sống thoáng khí, sạch sẽ và giữ ấm cơ thể trong mùa đông.

Cúm mùa có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Một ví dụ điển hình là trường hợp bệnh nhân L.V.T (58 tuổi), hiện đang được điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Trước đó, bệnh nhân có các triệu chứng ho, sốt và khó thở. Sau khi tự điều trị tại nhà mà không thuyên giảm, bệnh nhân được chuyển đến bệnh viện và xác định dương tính với cúm A.

Mặc dù đã được điều trị tích cực, tình trạng bệnh nhân diễn biến xấu, dẫn đến suy hô hấp nặng và phải đặt ECMO (hệ thống oxy hóa qua màng ngoài cơ thể). Bệnh nhân đã phải thở máy và hiện đang trong tình trạng nguy kịch.

Các chuyên gia y tế nhấn mạnh rằng những người có bệnh nền hoặc hệ miễn dịch suy giảm cần đặc biệt cẩn trọng khi nhiễm cúm, vì cúm có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như tổn thương phổi, bội nhiễm vi khuẩn, viêm cơ tim và suy đa tạng.

Những người có bệnh lý phổi tắc nghẽn mạn tính sẽ dễ gặp biến chứng nặng hơn khi mắc cúm. Do đó, việc phát hiện và điều trị cúm sớm là vô cùng quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Các bác sỹ cũng khuyến cáo bệnh nhân mắc các bệnh lý nền cần tiêm vắc-xin cúm hàng năm và tuân thủ các biện pháp bảo vệ cá nhân.

Lượng người tiêm vắc-xin cúm mùa đang tăng

Vắc-xin cúm có hiệu quả phòng bệnh đến 90%, giúp giảm 47% nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân, giảm nguy cơ nhập viện do viêm phổi và giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim từ 15-45%.

Sau khi có thông tin về sự gia tăng cúm ở một số quốc gia và tại Việt Nam, nhiều người đã chủ động tìm hiểu và đến tiêm vắc-xin phòng cúm để bảo vệ sức khỏe.

Theo Bệnh viện Nhi Trung ương, hiện nay, dịch cúm mùa đang bùng phát mạnh tại một số quốc gia, đặc biệt là Nhật Bản. Tại Việt Nam, thời tiết mùa Đông – Xuân tạo điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh qua đường hô hấp, trong đó có cúm mùa.

Các bác sỹ  tại Bệnh viện Nhi Trung ương khuyến cáo, các bậc phụ huynh cần nhận diện sớm các triệu chứng cúm mùa để kịp thời đưa trẻ đến bệnh viện thăm khám, tránh các biến chứng nguy hiểm. Đặc biệt, tiêm vắc-xin phòng cúm là biện pháp hữu hiệu để bảo vệ sức khỏe cho trẻ em và gia đình.

Ghi nhận tại Hệ thống tiêm chủng VNVC, số lượng người dân tìm hiểu và đi tiêm vắc-xin cúm đã tăng mạnh, gần 200% so với ngày thường. Đặc biệt, tỷ lệ người lớn, trong đó có người cao tuổi, đi tiêm vắc-xin cúm chiếm gần 50%.

Bác sỹ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, vắc-xin cúm có chi phí hợp lý nhưng hiệu quả bảo vệ rất cao, giúp giảm các biến chứng nguy hiểm do cúm gây ra. Tiêm vắc-xin cúm giúp tạo ra kháng thể đặc hiệu chống lại virus cúm, bảo vệ cơ thể khỏi việc mắc bệnh và giảm mức độ nặng khi bệnh xảy ra.

Đặc biệt, với người cao tuổi và người mắc bệnh nền, vắc-xin cúm có thể giảm đến 70-80% tỷ lệ tử vong liên quan đến cúm. Các nghiên cứu cho thấy tiêm vắc-xin cúm cũng giúp thai phụ giảm 51% nguy cơ thai chết lưu và 72% nguy cơ trẻ dưới 6 tháng tuổi phải nhập viện do cúm.

Theo các chuyên gia y tế, thời điểm tiêm vắc-xin cúm tốt nhất là càng sớm càng tốt, đặc biệt là vào mùa đông – xuân khi dịch cúm có xu hướng gia tăng. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khẳng định, tiêm vắc-xin đầy đủ và đúng lịch là cách phòng bệnh cúm mùa hiệu quả nhất. Vắc-xin cúm đã được chứng minh an toàn và hiệu quả trong suốt hơn 60 năm qua.

Tại Việt Nam, virus cúm có thể lưu hành quanh năm, với đỉnh dịch thường rơi vào tháng 3-4 và tháng 9-10 hàng năm. Vì vậy, tiêm vắc-xin cúm càng sớm càng giúp bảo vệ tốt nhất sức khỏe.

Ngoài việc bảo vệ cá nhân, vắc-xin cúm còn có hiệu quả phòng ngừa cho những đối tượng dễ bị nhiễm bệnh như người trên 65 tuổi, phụ nữ mang thai, trẻ em dưới 5 tuổi và người có các bệnh lý nền như hen suyễn, tiểu đường, bệnh tim mạch, ung thư, và HIV/AIDS. Cục Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến cáo tất cả mọi người đều cần tiêm phòng cúm mùa, đặc biệt là các nhóm đối tượng có nguy cơ cao.

Mặc dù vắc-xin cúm có hiệu quả bảo vệ rất tốt, nhưng nó cần khoảng 2-3 tuần để cơ thể tạo ra đủ kháng thể. Vì vậy, người dân không nên chờ đến khi có dịch cúm mới đi tiêm mà nên tiêm sớm để bảo vệ sức khỏe trước khi virus cúm xâm nhập.

Ngoài tiêm vắc-xin cúm, các bác sỹ cũng khuyến nghị người dân duy trì các biện pháp phòng ngừa khác như thường xuyên rửa tay, tránh tiếp xúc với người mắc bệnh cúm, và vệ sinh môi trường sống sạch sẽ.

Tiêm vắc-xin cúm là một biện pháp phòng bệnh hiệu quả, giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng và giảm thiểu các tác động nghiêm trọng do cúm mùa gây ra. Đặc biệt, những người thuộc nhóm nguy cơ cao cần tiêm phòng để bảo vệ bản thân và gia đình.

Những điều tuyệt đối không nên làm khi mắc cúm

Ths.Đồng Phú Khiêm, Phó giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đã đưa ra những khuyến cáo quan trọng khi mắc cúm. Cụ thể, không nên tự ý mua kháng sinh hay thuốc kháng virus, và cần đi khám khi có dấu hiệu cúm để được điều trị sớm.

Cúm mùa là bệnh do các chủng virus cúm (chủ yếu là cúm A/H1N1, A/H3N2, cúm B) gây ra, thường xuyên lưu hành trong cộng đồng và có thể bùng phát thành các đợt dịch nhỏ hoặc đôi khi là dịch quy mô lớn.

Bác sỹ Khiêm cho biết, cúm mùa thường có “độc lực thấp” và chỉ gây bệnh nặng ở những người có yếu tố nguy cơ cao như người già trên 65 tuổi, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai ba tháng cuối, và những người có bệnh lý nền hô hấp, tim mạch, suy giảm miễn dịch.

“Mọi người không cần phải hoang mang, nhưng cũng không nên chủ quan, đặc biệt là với nhóm có nguy cơ nhiễm cúm nặng,” bác sỹ Khiêm nhấn mạnh.

Biểu hiện của cúm rất dễ nhầm lẫn với các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp khác. Tuy nhiên, việc chẩn đoán sớm và sử dụng thuốc kháng virus phù hợp có thể ngăn ngừa nguy cơ bệnh nặng, thậm chí tử vong.

Bác sỹ Khiêm khuyến cáo những người có bệnh lý nền cần chú ý đến các dấu hiệu như sốt, đau rát họng, hắt hơi, sổ mũi, và nên đi khám sớm để được sàng lọc cúm và sử dụng thuốc kháng virus kịp thời. Việc khám muộn có thể dẫn đến điều trị tốn kém và khó khăn.

Kháng sinh: Không tự ý mua và sử dụng kháng sinh vì thuốc này không có tác dụng với cúm và có thể gây tác dụng phụ không mong muốn.

Thuốc kháng virus: Tương tự, không nên tự ý mua thuốc kháng virus vì điều này có thể làm tăng nguy cơ kháng thuốc, gây khó khăn trong việc cung cấp thuốc cho những người thật sự cần thiết.

Thuốc kháng virus chỉ có hiệu quả đối với những người có nguy cơ mắc cúm nặng hoặc khi bệnh đã phát triển nặng.

Bác sỹ Khiêm khuyến cáo việc tiêm vắc-xin  cúm hàng năm là cách phòng ngừa tốt nhất, đặc biệt đối với người cao tuổi và những người có bệnh lý nền như tim mạch, hô hấp, tiểu đường, xơ gan và suy giảm miễn dịch.

Bác sỹ Khiêm cũng cảnh báo rằng xét nghiệm test nhanh cúm có độ nhạy tương đối thấp. Vì vậy, ngay cả khi kết quả test nhanh âm tính, các bác sỹ cũng không nên bỏ qua khả năng mắc cúm, đặc biệt đối với những bệnh nhân có biểu hiện viêm đường hô hấp cấp hoặc suy hô hấp.

Đối với bệnh nhân có biểu hiện nặng, cần thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán có độ nhạy cao hơn như PCR cúm và xét nghiệm MuliPCR. Việc sử dụng thuốc kháng virus cúm càng sớm càng tốt có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm nặng.

Cúm mùa có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm tai giữa, viêm xoang, viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng máu, suy đa tạng, và làm tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ. Đặc biệt, cúm có thể khiến các bệnh lý mãn tính như hen suyễn, suy tim trở nên nghiêm trọng hơn.

Ngoài ra, cúm còn làm tổn thương đường hô hấp, tạo điều kiện cho các loại virus và vi khuẩn khác xâm nhập, gây bội nhiễm. Một nghiên cứu tại Mỹ cho thấy, 90% ca tử vong ở người cao tuổi là do viêm phổi và cúm.

Theo WHO, tiêm vắc-xin  cúm là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Vắc-xin cúm đã được chứng minh an toàn và hiệu quả, được sử dụng hơn 60 năm qua.