Minh bạch thị trường, kiểm soát chất lượng để người dân mua thuốc online an toàn

Theo các báo cáo, khảo sát được công bố, đến năm 2025, người tiêu dùng kết nối sẽ chiếm gần 40% dân số toàn cầu và đóng góp hơn 50% tổng mức tiêu dùng hàng năm trên toàn thế giới. Người tiêu dùng kết nối được định nghĩa là những người có kết nối internet và sẵn sàng chi tiêu từ thu nhập.

Trách nhiệm của cơ sở kinh doanh dược là phải cung cấp thông tin cho khách hàng về thuốc và tư vấn sử dụng thuốc.

Tại Việt Nam, thị trường bán thuốc online bắt đầu phát triển mạnh từ năm 2017 – 2018 và hiện đã chiếm khoảng 5-8% thị phần bán thuốc, với hơn 1.000 cơ sở kinh doanh dược phẩm trực tuyến.

Theo ông Nguyễn Tuấn Cường, Cục trưởng Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế, hiện tại Việt Nam, số lượng người tiêu dùng kết nối trong năm 2015 là 23 triệu người, tuy nhiên, con số này được dự đoán sẽ tăng gần gấp đôi, đạt 40 triệu người trong năm 2025. Hiện nay, tổng trị giá hàng hóa mua bán qua kênh thương mại điện tử của Việt Nam đã lên tới hàng chục tỷ USD.

Qua đó, có thể thấy việc kinh doanh theo phương thức thương mại điện tử là phương thức kinh doanh mới, là xu hướng tất yếu trong thời đại công nghệ số. Điều này cung cấp nhiều cơ hội cho các nhà bán lẻ hoặc các công ty vì không chỉ để có thêm một kênh bán hàng mà còn mở ra thị trường mới, quảng bá sản phẩm và mở rộng khả năng kinh doanh của doanh nghiệp.

Đồng thời, nó cũng tạo điều kiện thuận lợi để người dân được tiếp cận thông tin và mua thuốc dễ dàng hơn đối với các thuốc thông thường như thuốc không kê đơn.

Dù có nhiều ưu điểm vượt trội nhưng theo ông Cường do thuốc là mặt hàng thiết yếu, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, thậm chí tính mạng của người bệnh, vì thế Cục Quản lý Dược cũng rất thận trọng khi đề xuất các quy định về thương mại điện tử trong kinh doanh dược tại lần ban hành Luật này. Để kiểm soát chặt chẽ, các công cụ quản lý sẽ được triển khai đồng bộ, bao gồm cả tiền kiểm và hậu kiểm.

Luật đã quy định một cơ sở muốn thực hiện thương mại điện tử phải được đánh giá cụ thể điều kiện về cơ sở vật chất, nhân sự, hồ sơ tài liệu và phải được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược. Nghĩa là, đây phải là một cơ sở kinh doanh hiện hữu, đã được cấp phép kinh doanh theo phương thức truyền thống. Bán hàng trực tuyến chỉ là một hoạt động được thực hiện song song với bán hàng truyền thống.

Do đó, dù kinh doanh theo phương thức truyền thống hay kinh doanh trực tuyến, cơ sở vẫn phải tuân thủ các quy định chung. Ngoài ra, Luật cũng quy định trừ trường hợp cách ly do dịch bệnh nhóm A, cơ sở kinh doanh dược chỉ được bán lẻ theo phương thức thương mại điện tử đối với thuốc không kê đơn mà không phải là thuốc phải kiểm soát đặc biệt hay thuốc hạn chế bán lẻ.

Đồng thời, nghiêm cấm kinh doanh thuốc, nguyên liệu làm thuốc theo phương thức thương mại điện tử thông qua các phương tiện không phải là sàn giao dịch thương mại điện tử, ứng dụng thương mại điện tử bán hàng, website thương mại điện tử bán hàng có chức năng đặt hàng trực tuyến. Điều này có nghĩa mọi hành vi bán hàng trực tuyến, livestream của các các cá nhân tự phát với sản phẩm thuốc là hành vi bị cấm.

Trách nhiệm của cơ sở kinh doanh dược là phải cung cấp thông tin cho khách hàng về thuốc và tư vấn sử dụng thuốc. Các thông tư hướng dẫn thực hành tốt bán lẻ thuốc sẽ được điều chỉnh và sửa đổi theo và có các yêu cầu cụ thể đối với hoạt động của cơ sở kinh doanh thuốc theo hình thức thương mại điện tử, bao gồm cả cách thức tiến hành, tư vấn hướng dẫn sử dụng thuốc, trách nhiệm của người phụ trách chuyên môn đối với việc bán thuốc trên môi trường điện tử.

Chẳng hạn, như việc  kiểm soát, phê duyệt cấp phát thuốc của cơ sở bán lẻ; việc tư vấn và ghi lại nội dung thông tin tư vấn sử dụng thuốc trước khi thuốc được giao cho khách hàng…

Cơ sở phải thông báo tới cơ quan có thẩm quyền trước khi kinh doanh theo phương thức thương mại điện tử. Song song với các quy định nhằm quản lý chặt chẽ hoạt động thương mại điện tử, Cục Quản lý Dược cũng đang rà soát để đề xuất bổ sung các hành vi và biện pháp xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến thương mại điện tử trong kinh doanh dược.

Trong giai đoạn đầu triển khai Luật, chắc chắn các hoạt động thương mại điện tử sẽ được ưu tiên kiểm tra, giám sát nhằm đảm bảo các quy định được thực hiện đúng, đầy đủ, giúp người dân sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả. 

Trước đó nói về việc Luật Dược sửa đổi cho phép bán thuốc không kê đơn online, bà Nguyễn Đỗ Quyên, Phó tổng giám đốc FPT Retail chia sẻ, việc luật hóa hoạt động bán thuốc online trong Luật Dược (sửa đổi) là phù hợp với xu thế thị trường, kỳ vọng sẽ mang lại nhiều tác động tích cực. Theo đó, người dân được hưởng nhiều tiện ích trong việc mua thuốc hay các sản phẩm chăm sóc sức khỏe.

Đồng thời, việc luật hóa hoạt động mua bán thuốc online cũng giúp công tác cung ứng và quản lý việc mua bán, sử dụng thuốc minh bạch, hiệu quả, tiến tới định danh trên từng giao dịch, đóng góp tích cực vào việc nâng cao hiệu quả điều trị người bệnh, giảm tải cho hệ thống bệnh viện, đúng xu thế phát triển của khu vực và thế giới về chuyển đổi số.

“Lần đầu tiên, hoạt động của mô hình chuỗi nhà thuốc được chính thức luật hóa một cách chi tiết. Việc này đối với doanh nghiệp có ý nghĩa vô cùng to lớn, khẳng định sự công nhận của Quốc hội và các cơ quan quản lý đối với vai trò của chuỗi nhà thuốc trong hoạt động cung ứng thuốc đến người tiêu dùng”, bà Quyên nêu.

Dù vui mừng vì hoạt động bán thuốc online đã có hành lang pháp lý, song theo lãnh đạo của FPT Retail, doanh nghiệp kỳ vọng trong thời gian tới, khi xây dựng nghị định và thông tư hướng dẫn, Chính phủ và Bộ Y tế sẽ tiếp nhận các ý kiến đa chiều, đồng thời tham khảo mô hình quản lý việc bán thuốc online của các nước có đặc điểm tương đồng Việt Nam để ban hành các hướng dẫn chi tiết và phù hợp với nền kinh tế số.

Được biết, hiện mua thuốc online không chỉ mang lại lợi ích cho người tiêu dùng mà còn thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong ngành dược phẩm, tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch và hiện đại hơn.

Các công ty dược phẩm, đặc biệt là những nhà thuốc trực tuyến, không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý kho bãi và vận hành mà còn giúp các sản phẩm dược phẩm dễ dàng tiếp cận hơn với người tiêu dùng ở mọi vùng miền, từ thành thị đến nông thôn.

Đặc biệt, khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW vào ngày 22/12/2024, với mục tiêu tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong các lĩnh vực y tế và dược phẩm, việc FPT Long Châu triển khai bán thuốc online qua nền tảng VNIed không chỉ là một bước đi chiến lược của doanh nghiệp mà còn là một bước đi phù hợp và kịp thời trong việc thực hiện mục tiêu chung của quốc gia.

Trước đây, việc mua thuốc tại các quầy thuốc truyền thống không chỉ tốn thời gian, công sức mà còn tiềm ẩn nguy cơ người tiêu dùng phải đối mặt với những sản phẩm không rõ nguồn gốc. Trong khi đó, với nền tảng bán thuốc online của FPT Long Châu, mỗi sản phẩm đều được kiểm tra nghiêm ngặt về chất lượng và có nguồn gốc rõ ràng, từ đó tạo niềm tin vững chắc cho người dân khi mua thuốc.

Đặc biệt, việc này còn giúp người dân ở vùng sâu, vùng xa dễ dàng tiếp cận với các loại thuốc chính hãng mà không phải lo lắng về chất lượng hay phải đi lại xa.

FPT Long Châu không chỉ cung cấp các sản phẩm thuốc nổi tiếng mà còn kết hợp với các hãng dược phẩm trong và ngoài nước, đảm bảo nguồn cung dược phẩm đa dạng và phong phú.

Đại diện FPT Long Châu cho biết, doanh nghiệp không chỉ hướng tới việc bán thuốc mà còn muốn chuyển tải thông tin về sức khỏe, giúp người dân dễ dàng tra cứu thông tin về các loại thuốc, các bệnh lý, và các phương pháp điều trị.

Việc bán thuốc online qua VNIed là một bước tiến lớn giúp chúng tôi tiếp cận nhanh chóng và hiệu quả với người tiêu dùng, đặc biệt là những người không có nhiều thời gian đến cửa hàng

Chuyển đổi số không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình bán hàng mà còn mang lại nhiều lợi ích trong công tác quản lý thuốc. Việc sử dụng nền tảng VNIed cho phép FPT Long Châu tích hợp các hệ thống quản lý kho và phân phối thông minh, giúp theo dõi chất lượng của thuốc từ khi nhập kho đến khi giao cho khách hàng.