Bạn đã bao giờ nghe đến món canh nấu từ da trâu chưa? Nghe có vẻ khó tin, nhưng với người Thái ở miền núi Thanh Hóa, đây lại là đặc sản không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết.
Canh môn da trâu – Món canh “nghe đã thấy dai”, người Thái nấu Tết lại thành đặc sản
Không giống như những món canh thường thấy, canh môn da trâu có cách chế biến vô cùng cầu kỳ: từ những miếng da trâu gác bếp cả năm trời, đến lá khoai môn tươi xanh, hòa quyện với gia vị núi rừng. Kết quả là một món canh sền sệt, thơm lừng, ăn vừa béo ngậy, vừa bùi bùi, lại thoang thoảng vị cay nồng của mắc khén. Độc lạ là thế, nhưng ai đã thử một lần đều nhớ mãi hương vị đậm đà của núi rừng xứ Thanh.
Khi những cánh hoa đào bắt đầu khoe sắc, báo hiệu mùa xuân đang đến, người Thái ở vùng núi Thanh Hóa lại tất bật chuẩn bị cho Tết cổ truyền. Bên cạnh bánh chưng xanh, thịt lợn, gà trống, một món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết của họ là canh môn da trâu – một đặc sản độc đáo, mang đậm hương vị núi rừng và chứa đựng tinh hoa văn hóa ẩm thực của đồng bào nơi đây.
Để tạo nên món canh môn da trâu thơm ngon, việc chuẩn bị nguyên liệu đòi hỏi sự tỉ mỉ và công phu. Hai thành phần chính của món ăn này là lá khoai môn và da trâu khô.
Lá khoai môn, hay còn gọi là cây bon được trồng phổ biến ở ven ao, suối hoặc những nơi ẩm ướt. Tuy nhiên, không phải loại môn nào cũng được sử dụng. Người Thái thường chọn loại môn trắng, dọc xanh có phấn, mặt trên lá xanh đậm, mặt dưới xanh nhạt. Loại môn này có vị ngọt lợ, the the và đặc biệt không gây ngứa khi chế biến cũng như khi thưởng thức.
Sau khi da trâu đã được ninh mềm, người ta cho lá khoai môn đã rửa sạch và cắt nhỏ vào nồi, nấu cho đến khi lá tơi nhuyễn. Để tạo độ sánh và tăng hương vị, bột gạo nếp được thêm vào, khuấy đều cho đến khi hỗn hợp đạt độ sền sệt. Cuối cùng, các gia vị như hạt mắc khén – một loại gia vị đặc trưng của núi rừng Tây Bắc với hương thơm cay nồng, lá lốt, sả, cà rừng và muối được thêm vào để hoàn thiện món ăn.
Canh môn da trâu – Đặc sản “thách thức” vị giác nhưng ai ăn rồi đều phải tấm tắc
Canh môn da trâu khi hoàn thành có màu xanh đậm, hương thơm đặc trưng của lá môn hòa quyện với mùi khói nhẹ từ da trâu. Khi thưởng thức, thực khách sẽ cảm nhận được vị bùi ngậy của da trâu, vị ngọt lợ và the the của lá môn, cùng với hương thơm cay nồng của mắc khén và các loại gia vị khác. Tất cả tạo nên một món ăn độc đáo, đậm đà hương vị núi rừng.
Đối với người Thái ở Thanh Hóa, canh môn da trâu không chỉ là một món ăn ngon mà còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Món ăn này thường xuất hiện trong các dịp lễ hội, đặc biệt là trong mâm cỗ ngày Tết. Việc chuẩn bị và thưởng thức canh môn da trâu thể hiện sự tôn trọng đối với truyền thống và tổ tiên, đồng thời là dịp để gia đình sum họp, chia sẻ và gắn kết.
Ngày nay, mặc dù canh môn da trâu vẫn giữ được vị trí quan trọng trong ẩm thực của người Thái, nhưng cũng có những biến tấu để phù hợp với khẩu vị hiện đại. Một số gia đình thay thế da trâu bằng cá khô hoặc các loại thịt khác, tạo nên hương vị mới lạ nhưng vẫn giữ được tinh thần của món ăn truyền thống.
Nếu có dịp đến với vùng núi Thanh Hóa trong những ngày đầu xuân, du khách đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức món canh môn da trâu độc đáo này. Hương vị đặc biệt của nó chắc chắn sẽ để lại ấn tượng khó quên, đồng thời giúp bạn hiểu thêm về văn hóa và con người nơi đây.
Canh môn da trâu của người Thái xứ Thanh không chỉ là một món ăn, mà còn là biểu tượng của sự kết nối giữa con người và thiên nhiên, giữa hiện tại và quá khứ. Mỗi bát canh chứa đựng tình yêu, sự tôn trọng và niềm tự hào về truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, góp phần làm phong phú thêm bức tranh ẩm thực đa dạng của Việt Nam.
Nguồn: https://danviet.vn/mon-canh-mon-da-trau-nghe-da-thay-dai-duoi-xuoi-nghe-la-ma-nguoi-thai-da-nau-an-tet-bao-doi-nay-20250131000146175.htm