Trong khi hàng hóa nội địa bị đe dọa ngay trên sân nhà bởi hàng ngoại nhập giá rẻ thì nhiều doanh nghiệp Việt vẫn mạnh mẽ bước ra thế giới với các sản phẩm có giá trị cao, chất lượng “độc lạ”, đừng mơ bắt chước…
Với thị phần đang nắm giữ ở thị trường quốc tế, Vicostone, Phúc Sinh, Intimex Group như “khủng long” trên thương trường. Có thương hiệu còn viết nên câu chuyện đặc biệt khi đi từ bờ vực phá sản đến lợi nhuận nghìn tỉ nhờ ra nước ngoài.
Âm thầm top 3 thế giới
Năm 2007, Vicostone – một công ty Việt Nam – được chọn làm nhà cung cấp đá ốp lát cao cấp cho các sòng bài khu giải trí City Center (Las Vegas), Mỹ.
Hợp đồng này như chìa khóa để một doanh nghiệp Việt mới có ba năm kinh nghiệm xuất khẩu mở cánh cửa vào thị trường khó tính bậc nhất thế giới.
Sau Mỹ, Vicostone tiếp tục cung cấp đá cho loạt công trình khách sạn, tòa nhà cao cấp tại Vancouver (Canada), Mexico City (Mexico), Úc…
Năm 2020, Vicostone lọt top 3 nhà sản xuất đá thạch anh cao cấp của thế giới, sản phẩm có mặt trên 50 quốc gia với hơn 10.000 đại lý và đối tác toàn cầu.
Đứng sau thành công ấy là ông Hồ Xuân Năng, một doanh nhân quê Nam Định, người đưa công ty bên bờ vực phá sản gia nhập nhóm “số má” thị trường ngoại.
Từ doanh thu gần 200 tỉ và lãi ròng vỏn vẹn 5 tỉ đồng năm 2006, đến giai đoạn 2017 – 2022, doanh thu của Viscostone đều đặn ở mức 5.000 – 7.000 tỉ đồng, lãi ròng vượt nghìn tỉ, cá biệt năm 2021 còn lập đỉnh lợi nhuận với gần 1.800 tỉ đồng.
Một hãng truyền thông quốc tế cho rằng sự nổi lên nhanh chóng của Vicostone khiến Casearstone, công ty cùng ngành có giá trị vốn hóa hơn 1 tỉ USD, đưa Vicostone vào danh sách đối thủ “có khả năng đe dọa thị phần”.
Vicostone thì chia sẻ: “Chúng tôi xây dựng bí quyết công nghệ riêng (know-how) nên tin tưởng sản phẩm của mình sẽ có vị trí nhất định trên thế giới”. Một lãnh đạo doanh nghiệp nhận xét Vicostone đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển (R&D), tạo ra những mẫu mã đặc biệt khó sao chép. Họ thành công một phần quan trọng là nhờ làm chủ công nghệ lõi và R&D.
Không chấp nhận trật tự cũ
Sự vươn lên chuyên nghiệp của Phúc Sinh đã mang lại dấu ấn tốt cho ngành hàng. Chẳng hạn, thông thường tiêu đóng bao 50-100kg, không ai đóng bao 5-10kg nhưng Phúc Sinh làm điều đó.
Ngoài việc tận dụng hiệp định tự do thương mại buôn bán thì họ cũng rất chịu khó từng chi tiết nhỏ để tìm cách phát triển, gây dựng tên tuổi cho nông sản Việt trên thế giới.
Lãnh đạo Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA)
Nếu Vicostone làm “trùm” mảng đá ốp lát nhân tạo gốc thạch anh với Mỹ là thị trường chính, thì “đại bàng” nông sản Việt như Công ty cổ phần Phúc Sinh chẳng kém cạnh khi làm “tổ” ở châu Âu.
Bước vào thị trường EU cũng là lúc ông Phan Minh Thông – chủ tịch Phúc Sinh, thấy trước mắt mình là một tảng đá lớn. Tiêu, gia vị từ một doanh nghiệp nhỏ bé ở Việt Nam sẽ “chọi” với sản phẩm của các “đại gia” đến từ Mỹ, Hà Lan…
“Các công ty Mỹ, Hà Lan, Singapore không thiếu tiền. Chúng tôi nghĩ khi cùng đường đua thì phải khác biệt, không chấp nhận sắp đặt. Nghĩa là phải bán cho được Đức, Pháp, Tây Ban Nha… tạo ra sức mạnh vệ tinh, mới đấu được các doanh nghiệp lớn khác trên thế giới”, ông Thông kể.
Thực tế từ những khách hàng đầu tiên của Phúc Sinh ở Singapore, năm 2003 mua tiêu với giá trị đơn hàng khoảng 30.000 USD, hiện vẫn là đối tác và tăng mua lên 15 triệu USD năm 2024. Các đối tác ở Thụy Sĩ, Hà Lan cũng như công ty hàng đầu của Đức đã luôn lựa chọn mua nông sản Việt.
“Nông sản Việt bán nội địa không có lời, nếu bán cho đại diện các hãng nông sản có văn phòng tại Việt Nam thì họ cũng “ăn” hết phần lời, chưa kể các nước Đông Nam Á cũng quá rành Việt Nam nên mua hàng cũng rẻ hơn”, ông Thông giải thích.
Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để đến được với châu Âu vừa xa xôi vừa khó khăn? Nhưng thị trường châu Âu sẽ được trả giá cao, chấp nhận và khuyến khích doanh nghiệp tư nhân phát triển.
Ông Thông quyết tạo hướng đi riêng cho sản phẩm tiêu Việt Nam với thị trường này. Tiếp cận thành công nên thành lập từ năm 2001, trải qua thăng trầm như bao doanh nghiệp khác nhưng chỉ sau năm năm, Phúc Sinh là doanh nghiệp xuất khẩu gia vị số 1 tại Việt Nam, theo Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA). Mỗi năm doanh nghiệp này mang về hàng trăm triệu USD.
Hàng Việt “quyết chiến”
Từ trường hợp Vicostone, ông Trương Thái Đạt – giám đốc Trung tâm Phân tích chứng khoán DSC – nói: Sự cạnh tranh gay gắt từ Trung Quốc và các nhà sản xuất mới đã khiến thị phần xuất khẩu đá sang Mỹ của doanh nghiệp ông Năng giảm mạnh.
Nếu tính đến năm 2021, Vicostone vẫn còn chiếm tới 50% thị phần đá xuất khẩu Mỹ thì hiện tại chỉ còn khoảng 23%.
Ông Hồ Xuân Năng cũng thừa nhận năm 2023 đầy thử thách khi thị trường của công ty ông chủ yếu là xuất khẩu trải rộng trên 50 quốc gia cả năm châu lục, bối cảnh kinh tế thế giới lại bất ổn. “Riêng thị trường Mỹ nhu cầu không tăng do xây dựng mới giảm, chúng tôi dự kiến tập trung cho thị trường công trình cải tạo”, ông Năng chia sẻ.
Vấn đề lớn mà Vicostone cũng như nhiều doanh nghiệp làm hàng giá trị cao đối mặt là cơn lốc hàng giá rẻ.
Ông Năng chia sẻ công ty phải ứng phó với áp lực cạnh tranh từ các doanh nghiệp Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia… “Vicostone xác định sẽ không cạnh tranh bằng giá mà bằng công nghệ và sản phẩm khác biệt”, ông Năng nói về cách ứng phó.
Ông Đỗ Hoài Nam, chủ tịch Intimex Group, bảo thấy con số doanh thu thì rất thành công. Nhưng sau kết quả đó là bao nỗi gian truân, nhọc nhằn của những người làm cà phê, từ người nông dân cho đến người làm thương mại.
Câu chuyện đáng kể nhất với cà phê năm qua theo ông Nam, cũng là vấn đề giá. Nhưng nếu như Vicostone “đau đầu” vì giá rẻ thì doanh nghiệp cà phê lớn nhất Việt Nam lại “chao đảo” khi giá tăng.
“Giá tăng chưa từng có trong lịch sử”, ông Nam kể xuất hiện tình trạng “xù” hợp đồng, rối ren trong cung ứng. Ngoảnh đi ngoảnh lại mới thấy ngành này đâu có nhiều người bám trụ được lâu. Ai làm cà phê cũng bạc trắng cả tóc.
“Đã ký với khách hàng, chúng tôi phải nỗ lực tìm đủ nguồn cung để giao đủ hàng. Với đối tác quốc tế, thất hứa một lần là không có lần sau”, ông Nam kể về cách doanh nghiệp mình vận hành.
Trong khi đó, ông Phan Minh Thông lại là vị khách lạ lùng khi tất cả các hội thảo, hội chợ liên quan nông sản xuất khẩu trên thế giới ông đều có mặt.
Ông quyết đến bởi theo ông đây là “kho báu” thông tin khách hàng. Để nông sản Việt xuất khẩu lọt “mắt xanh” quốc tế, ông Thông tiết lộ bí quyết nhỏ là… không chọn tập đoàn lớn chào hàng, chỉ chọn công ty vừa và nhỏ vì khi đàm phán có nhiều lựa chọn hơn.
Thế giới biết về gia vị và tiêu Việt nhưng để tạo sự tin tưởng phải làm tốt một thị trường để “lọt” hàng chục thị trường khác. Đây là giải pháp Phúc Sinh hướng đến.
“Như Đức, thị trường số 1 về an toàn thực phẩm ở châu Âu, dù mình phải nâng cấp chất lượng nhưng vào được Đức coi như “giải mã” đường vào 27 thị trường còn lại. Việc tiếp theo là duy trì chất lượng để cạnh tranh với các công ty đa quốc gia của Hà Lan, Singapore, Mỹ…”, ông Thông chia sẻ đường đi nước bước.
Với nhiều loại tiêu như tiêu xanh, tiêu đen, tiêu hồng và sắp tới là tiêu nghiền sản xuất trên quy mô lớn, nhờ đầu tư công nghệ, hiện trên thế giới chỉ có Việt Nam có sản phẩm nước sốt tiêu có mặt ở thị trường châu Âu.
Chính vì vừa đa dạng vừa luôn có sản phẩm mới nên Phúc Sinh giữ chân rất nhiều khách quốc tế. Là đối tác đã 22 năm mua rất nhiều sản phẩm của Phúc Sinh, ông Frederic Tang, giám đốc Prokuen (Hong Kong), cho biết: “Tôi thấy doanh nghiệp này bán hàng khắp nơi trên thế giới, mà bán một cách dễ dàng ở châu Âu và Mỹ.
Nên dù nhiều nơi bán nông sản nhưng chúng tôi vẫn chọn Phúc Sinh. Phúc Sinh luôn tìm cách làm khác với sản phẩm cao cấp, vì thế luôn hấp dẫn chúng tôi từ tiêu trắng, tiêu sấy lạnh, nước sốt tiêu…”.
Nếu Phúc Sinh “làm mưa làm gió” ngành gia vị ở quốc tế thì Intimex Group cũng gây chú ý khi xuất khẩu cà phê vượt mốc tỉ USD. Ông Đỗ Hà Nam cho biết đều đặn vài trăm container cà phê đi từ Việt Nam tới bạn hàng, đối tác khắp thế giới.
“Đến cuối năm 2023 cà phê của chúng tôi có mặt tại hơn 90 quốc gia toàn thế giới và chiếm tới 25% kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này của cả nước, góp phần vào con số kỷ lục cả nước xuất khẩu hơn 4 tỉ USD cà phê”, ông Nam nói.
Nguồn: https://tuoitre.vn/khung-long-hang-viet-ra-the-gioi-20250107182529738.htm