Gỡ nút thắt tổ chức để thu hút sao ngoại đến Việt Nam

Liên hoan Âm nhạc Quốc tế TP HCM lần thứ 4 – Hò Dô 2024 (HOZO 2024) đón 200.000 lượt khán giả đến hòa mình vào không khí lễ hội. Không dừng lại ở việc mang đến một không gian âm nhạc đỉnh cao, sự kiện đã vươn tầm trở thành điểm giao thoa văn hóa toàn cầu, khắc họa hình ảnh TP HCM như một biểu tượng văn hóa mới đầy tự hào, đồng thời khẳng định vị thế vững chắc của thành phố trên bản đồ văn hóa – nghệ thuật khu vực.

Hò Dô hiện là sự kiện âm nhạc cộng đồng mang tầm vóc quốc tế tại Việt Nam, nổi bật với tinh thần cống hiến khi hoàn toàn miễn phí cho khán giả.

Trong suốt 3 ngày liên tiếp, lễ hội diễn ra sôi động với hai sân khấu hoạt động song song hết công suất, quy tụ hơn 250 nghệ sĩ tài năng đến từ khắp nơi trên thế giới, trải dài từ Việt Nam đến châu Á, châu Phi, châu Âu và châu Mỹ.

Sự lan tỏa của HOZO qua nhiều năm phần nào chứng minh Việt Nam là điểm đến lý tưởng. Trong thời đại thế giới phẳng, không có bất cứ rào cản nào, khán giả Việt càng khát khao được thưởng thức những bữa tiệc âm nhạc thế giới hoành tráng.

Thế nhưng, việc mời sao ngoại về Việt Nam biểu diễn vẫn là vấn đề nan giải. Mới đây, trong buổi họp tổng kết hoạt động 2024 của Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt nam (VCPMC), VCPMC cho biết tiền tác quyền của năm 2024 thu được ít hơn năm 2023 vì nhiều show diễn/ sân khấu biểu diễn vẫn chưa trả tiền tác quyền trong một thời gian dài.

“Gần đây, một số chương trình âm nhạc Hàn Quốc không trả tiền bản quyền và VCPMC đã tiền hành khởi kiện ra Tòa án có thẩm quyền như chương trình “2024 Baekhyun Asia Tour (Lonsdaleite) in Hồ Chí Minh” (đã diễn ra vào ngày 28-9-2024) do Công ty TNHH âm nhạc IME tổ chức. Ngoài ra, chương trình sắp diễn ra cũng do Công ty IME tổ chức là “2024-25 2NE1 Asia Tour (Welcome back) in Hồ Chí Minh” (sẽ diễn ra vào ngày 15 và 16-2-2025 tại Trung tâm Hội chợ và triển lãm Sài Gòn) chưa thống nhất việc trả tiền bản quyền”- VCPMC cho biết.

“VCPMC đã thông báo và làm việc với tổ chức bản quyền KOMCA của Hàn Quốc để phối hợp xử lý ngăn chặn hành vi xâm phạm, yêu cầu đơn vị tổ chức phải trả tiền bản quyền để được phép sử dụng, đồng thời báo cáo tình hình vi phạm của các đơn vị này đến cơ quan nhà nước có thể quyền đề nghị kiểm tra, xử lý vi phạm” – NSUT Đinh Trung Cẩn (Tổng Giám đốc VCPMC) thông tin.

Tuy nhiên, từ phía công ty bị điểm danh IME cũng bày tỏ rõ sự bức xúc. Theo đó, IME khẳng định cách thu tác quyền của VCPMC hoàn hoàn không hợp lý. Đó là lý do IME chưa thể đóng tác quyền chứ không phải không muốn đóng hay không tôn trọng vấn đề tác quyền.

Ngoài những bất đồng về mặt pháp lý thì việc mời sao ngoại về Việt Nam vẫn còn khiến các đơn vị tổ chức “nhát tay”. Dù những show diễn của sao ngoại ở Việt Nam luôn thu hút hàng chục ngàn khán giả đến xem như ban nhạc Imagine Dragons với những tiết mục biểu diễn “đỉnh nóc”. Hay show BlackPink đã mang tạo kỷ lục doanh thu kỷ lục với hơn 300 tỉ đồng.

Trong các chuyến lưu diễn của Blackpink tại châu Á, Hà Nội là chặng có doanh thu đứng thứ 6, cao hơn Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc. Hai đêm concert của Blackpink ở sân vận động quốc gia Mỹ Đình đã bán ra 67.443 vé, tỉ lệ lắp đầy đạt 100%. Tổng doanh thu mang về gần 13,7 triệu USD (tương đương hơn 331 tỷ đồng).

Giới chuyên môn khẳng định: “Đây là mức doanh thu “đáng mơ ước và truyền cảm hứng” cho những người trong ngành. Tuy chưa có đơn vị thống kê chuyên nghiệp, con số trên nhiều khả năng là mức cao kỷ lục trong lịch sử tổ chức sự kiện giải trí tại Việt Nam. Điều này cho thấy sức chi của thị trường rất lớn và khán giả chỉ chờ những tên tuổi nổi tiếng, nhận được nhiều sự yêu thích, cùng đơn vị tổ chức chuyên nghiệp”.

Thế nhưng, có thể lặp lại điều này hay không, vẫn là câu hỏi không lời giải. Người hâm mộ Việt bỏ tiền sang Thái Lan, Singapore để xem nhóm nhạc Hàn Quốc BlackPink hay Taylor Swift. Trong năm 2024, Thái Lan tiếp đón hàng loạt nghệ sĩ hạng A thế giới và khu vực, từ Harry Styles, Arctic Monkeys, the 1975 đến Blackpink và sắp tới là Cardi B, Sam Smith, Bruno Major hay DJ Marlo.

Những đêm diễn này quy tụ từ 15.000 tới gần 100.000 khán giả. Trung bình hàng tuần tại xứ Chùa Vàng đều có các festival âm nhạc theo mùa quy tụ đông đảo cả khán giả nội địa lẫn những du khách nước ngoài tới tham dự. Nhiều cái tên nổi tiếng trên thế giới như Coldplay, Muse, HONNE, Blur hay Kendrick Lamar… đã công bố tour châu Á năm nay, với những điểm đến như Singapore, Thái Lan, Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Hồng Kông (Trung Quốc), Hàn Quốc, Malaysia hay Philippines.

Nhiều thị trường ở châu Á tưng bừng, sôi động với hàng loạt festival âm nhạc, cùng sự xuất hiện của những nghệ sĩ hàng đầu thế giới… nhưng ở Việt Nam, “nhạc hội quốc tế” vẫn là một khái niệm xa xỉ.

Ngoài chuyện sao ngoại đưa ra một mức giá thù lao biểu diễn khá cao thì rào cản lớn nhất khiến Việt Nam chưa nằm trong danh sách lựa chọn của sao ngoại là việc “không đáp ứng được yêu cầu”. Đó là những yêu cầu về tiêu chuẩn chất lượng về kỹ thuật (âm thanh, ánh sáng) và cả những cam kết về lượng khán giả đến xem.

Với những gì khán giả Việt được xem từ khâu tổ chức hai chương trình “Anh trai vượt ngàn chông gai” và “Anh trai say hi”, việc đơn vị tổ chức show Việt dễ dàng đáp ứng yêu cầu của sao ngoại. Những sân khấu cực kỳ quốc tế sẽ không chỉ khiến khán giả hài lòng mà chính khách hàng (sao ngoại) cũng ưng ý. Dẫu vậy, những cam kết về lượt khán giả đến xem (thường trên chục ngàn) thì lại là vấn đề khá nhiêu khê. Bởi lẽ, để có một sân khấu quốc tế, điều quan trọng nhất là tiền. Và khi đầu tư quá nhiều thì giá vé phải tăng.

Các đơn vị sản xuất, tổ chức show đang cảm thấy rất hào hứng trước làn sóng xuống tiền mua vé xem live concert (đặc biệt hai chương trình “Anh trai say hi” và “Anh trai vượt ngàn chông gai”) của khán giả Việt.

Song, việc chịu chi tiền săn vé này lại bắt nguồn từ chính máu chiến của fan và tình cảm vượt trội dành cho thần tượng của hai chương trình. Trong khi đó, với tâm thế mua vé xem nhạc như thường thấy, đặc biệt với giá vé cao ngất ngưởng, e là khó.

Không ít đơn vị tổ chức đã đóng cửa sau một show diễn mời sao ngoại về biểu diễn. Vì để làm hài lòng sao ngoại, đơn vị tổ chức đành phải mở cửa sát giờ diễn để khán giả lấp đầy những hàng ghế trống. Việc thua lỗ khiến cho các đơn vị tổ chức chùn chân.