Tác động của việc Mỹ rút khỏi WHO và Thỏa thuận khí hậu Paris

Tác động của việc Mỹ rút khỏi WHO

Quyết định của Tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi WHO đã để lại những hậu quả sâu rộng đối với hệ thống y tế toàn cầu.

Là nhà tài trợ lớn nhất của WHO, Mỹ đóng góp 1,3 tỷ USD trong chu kỳ ngân sách 2022 – 2023, chiếm 16,3% tổng ngân sách của tổ chức. Sự rút lui này không chỉ gây khó khăn về tài chính mà còn làm suy yếu hiệu quả hoạt động của WHO trong việc giải quyết các vấn đề y tế quan trọng.

Việc Mỹ rút khỏi WHO diễn ra trong bối cảnh nỗ lực chống lại các đại dịch như HIV, Ebola và bệnh bại liệt đang rất cần sự hỗ trợ.

WHO đã nhấn mạnh vai trò của Mỹ trong việc tài trợ cho các chiến dịch y tế lớn, bao gồm các chương trình ứng phó với bệnh đậu mùa khỉ ở Cộng hòa Dân chủ Congo và Marburg ở Rwanda.

Sự mất mát từ nguồn tài trợ lớn này khiến WHO đối mặt với nguy cơ không thể duy trì các dự án y tế quy mô lớn cũng như việc ứng phó linh hoạt trước các tình huống khẩn cấp.

Hậu quả không chỉ dừng lại ở vấn đề tài chính. Việc Mỹ rút lui còn làm giảm sức mạnh hợp tác toàn cầu trong lĩnh vực y tế. WHO hiện đang phụ thuộc nhiều hơn vào “đóng góp tự nguyện” từ các nhà tài trợ, vốn chỉ được sử dụng cho các mục tiêu cụ thể, thay vì hỗ trợ ngân sách linh hoạt.

Điều này tạo ra thách thức lớn trong bối cảnh thế giới cần một cơ chế tài chính ổn định để ứng phó với các đại dịch tiềm tàng trong tương lai.

Ngoài ra, sắc lệnh của Tổng thống Trump còn yêu cầu Mỹ ngừng mọi khoản đóng góp tài chính trong tương lai và rút nhân viên Mỹ khỏi các dự án hợp tác với WHO. Điều này không chỉ cản trở các chương trình hiện tại mà còn khiến Mỹ trở thành quốc gia thành viên duy nhất trong Liên hợp quốc, ngoài Liechtenstein, không thuộc WHO.

Nhiều chuyên gia lo ngại rằng quyết định này làm suy yếu vai trò lãnh đạo toàn cầu của Mỹ trong các vấn đề y tế.

Tác động của việc Mỹ rút khỏi Thỏa thuận khí hậu Paris

Việc Mỹ rút khỏi Thỏa thuận khí hậu Paris cũng để lại những hệ lụy nặng nề đối với các nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu.

Là một trong những quốc gia phát thải lớn nhất thế giới, Mỹ đóng vai trò quan trọng trong việc giảm khí thải nhà kính và thúc đẩy các công nghệ xanh.

Khi rút khỏi thỏa thuận, Mỹ không chỉ rút lại các cam kết cắt giảm khí thải mà còn làm suy yếu động lực toàn cầu trong việc thực hiện các mục tiêu khí hậu.

Quyết định này được đưa ra ngay trước thềm hội nghị COP30, dự kiến tổ chức vào tháng 11 tại Amazon, nơi các nhà lãnh đạo quốc tế sẽ thảo luận về cách hạn chế sự nóng lên toàn cầu dưới 1,5 độ C.

Theo các chuyên gia, sự vắng mặt của Mỹ khiến tiến trình chuẩn bị cho COP30 gặp khó khăn và tạo ra sự thiếu đồng thuận trong việc đưa ra các biện pháp cụ thể để giảm phát thải.

Chủ tịch COP30, Andre Correa do Lago, đã cảnh báo rằng Mỹ là một nhân tố then chốt, không chỉ vì vai trò là nền kinh tế lớn nhất mà còn vì khả năng cung cấp giải pháp công nghệ trong lĩnh vực này.

Hậu quả từ quyết định của Mỹ không chỉ là mất mát tài chính mà còn làm suy giảm lòng tin vào các nỗ lực đa phương. Thỏa thuận Paris, được ký bởi 195 quốc gia vào năm 2015, đặt mục tiêu xây dựng một tương lai bền vững, nhưng sự rút lui của Mỹ làm gia tăng nghi ngờ về tính hiệu quả của các hiệp định quốc tế.

Trong bối cảnh COP30 diễn ra tại một trong những khu vực chịu ảnh hưởng lớn nhất bởi biến đổi khí hậu – rừng Amazon – sự thiếu vắng cam kết từ Mỹ càng khiến mục tiêu giảm phát thải trở nên khó đạt được.

Ngoài ra, sự rút lui của Mỹ có thể tạo điều kiện cho các quốc gia khác tránh thực hiện các nghĩa vụ khí hậu của mình. Theo các chuyên gia, việc thiếu sự dẫn dắt từ Mỹ có nguy cơ làm suy yếu sự đồng thuận quốc tế trong bối cảnh nhiệt độ toàn cầu đã vượt quá ngưỡng 1,5 độ C trong hai năm liên tiếp.

Hoài Phương (theo WH, AFP, CNA)