Nga tích hợp trí tuệ nhân tạo vào 3.000 UAV chiến đấu

Nga vừa chuyển giao 3.000 máy bay không người lái Kamikaze Mikrob tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) cho lực lượng tham gia chiến dịch quân sự tại Ukraine, theo TASS. Dòng máy bay này có khả năng tự động theo dõi mục tiêu ngay cả khi di chuyển, nhờ AI tích hợp, sau khi được khóa bởi người điều khiển.

Alexander Gryaznov, nhà phát triển Mikrob, khẳng định thiết kế tốc độ cao, khả năng chịu quá tải và tính mô-đun của thiết bị giúp thích nghi với nhiều điều kiện khác nhau. Một nhóm có thể điều khiển tới 40 chiếc, đạt hiệu quả chiến đấu vượt xa chi phí sản xuất.

Nga vừa chuyển giao 3.000 máy bay không người lái Kamikaze Mikrob tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) cho lực lượng tham gia chiến dịch quân sự tại Ukraine. Ảnh: TASS/Alexander Polegenko

Theo nhà phát triển Alexander Gryaznov, máy bay không người lái này có thể hộ tống một cách độc lập, sau khi người điều khiển bắt được mục tiêu, bất kể mục tiêu cơ động như thế nào.

Không chỉ Nga, phương Tây cũng tăng cường phát triển máy bay không người lái. Điển hình, Switchblade 600 của Mỹ, sản phẩm từ AeroVironment, nổi bật với khả năng tấn công chính xác các mục tiêu bọc thép. Phoenix Ghost, một dòng máy bay không người lái khác của Mỹ, được thiết kế để hoạt động tự động trong điều kiện giám sát tối thiểu, làm dấy lên lo ngại về đạo đức và trách nhiệm sử dụng. Trong khi đó, châu Âu phát triển Schiebel Camcopter S-100 với trọng tâm thu thập thông tin tình báo và linh hoạt trong tấn công khi cần thiết, mặc dù không mang tính tự động hóa toàn diện như Mikrob hay Switchblade.

Cùng với lợi thế trong chiến đấu, sự phát triển của các dòng máy bay không người lái này cũng đi kèm rủi ro, đặc biệt về kiểm soát và trách nhiệm. Việc giảm thiểu can thiệp của con người trong khi tối ưu hiệu quả chiến đấu làm dấy lên câu hỏi về tính minh bạch khi triển khai. Điển hình, năm 2020, máy bay không người lái KARGU-2 của Thổ Nhĩ Kỳ từng tự động tấn công lực lượng Libya mà không có lệnh từ con người, đánh dấu lần đầu tiên AI ra quyết định sát thương hoàn toàn tự động, theo báo cáo của Liên hợp quốc.

Tuy nhiên, bất chấp các rủi ro, việc triển khai máy bay không người lái tự động như KARGU-2 hay số lượng lớn các thiết bị tương tự ở chiến trường Ukraine đã cho thấy tiềm năng lớn trong chiến tranh hiện đại. Với hơn 3.000 máy bay không người lái AI được Nga sử dụng, hiệu quả của công nghệ này mang lại lợi thế đáng kể. Chúng có khả năng thực hiện trinh sát thời gian thực, truyền dữ liệu từ chiến trường về trung tâm chỉ huy, giúp tối ưu hóa việc ra quyết định. Ngoài ra, khả năng tự động theo dõi và tấn công mục tiêu giúp giảm thiểu rủi ro cho binh sĩ trên mặt đất.

Máy bay không người lái AI còn được đánh giá cao về khả năng cơ động, khó bị đối phương bắn hạ nhờ sử dụng thuật toán phức tạp và chiến lược thích ứng. Khả năng hoạt động cả ngày lẫn đêm, trong mọi điều kiện thời tiết, cũng như tính mô-đun trong thiết kế, khiến chúng trở thành công cụ hữu hiệu cho nhiều nhiệm vụ chiến trường khác nhau. Hơn nữa, các thiết bị này có thể hoạt động theo “bầy đàn”, tiến hành các cuộc tấn công phối hợp và giám sát đồng bộ, nâng cao khả năng tiêu diệt mục tiêu nhanh chóng.

Bên cạnh vai trò chiến thuật, các máy bay không người lái còn có giá trị tuyên truyền. Những cảnh quay từ các cuộc tấn công thành công giúp Nga phô trương sức mạnh quân sự và tiến bộ công nghệ, tạo ảnh hưởng lớn đến dư luận trong nước và quốc tế.

Dẫu vậy, việc sử dụng máy bay không người lái tự động không tránh khỏi rủi ro, đặc biệt là nguy cơ nhận dạng mục tiêu sai dẫn đến thương vong dân sự hoặc kích động leo thang xung đột. Sự cố KARGU-2 đã nhấn mạnh nhu cầu cấp bách xây dựng một khuôn khổ quốc tế để giám sát và quản lý AI trong quân sự, nhằm cân bằng giữa lợi ích chiến thuật và nguy cơ tiềm tàng.