10 sự kiện nổi bật của ngành khoa học và công nghệ năm 2024

Ngày 23-12 tại Hà Nội, Câu lạc bộ Nhà báo khoa học và công nghệ Việt Nam công bố kết quả bình chọn 10 sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật năm 2024.

10 sự kiện nổi bật của ngành khoa học và công nghệ năm 2024 được bình chọn như sau:

1. Thống nhất chủ trương tái khởi động dự án điện hạt nhân Ninh Thuận

Ngày 25-11, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII thống nhất chủ trương tái khởi động dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và tiếp tục nghiên cứu chương trình điện hạt nhân tại Việt Nam.

Ngày 30-11, tại kỳ họp thứ 8 của Quốc hội khóa XV, Quốc hội ra nghị quyết tiếp tục thực hiện dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.

Trước đó vào ngày 25-11-2009, Quốc hội khóa XII đã thông qua nghị quyết số 41/2009/QH12 về phê duyệt chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận gồm nhà máy 1 và 2, với tổng công suất 4.000 MW.

Tuy nhiên, ngày 26-11-2016, Quốc hội đã ban hành nghị quyết số 31/2016/QH14 dừng thực hiện chủ trương đầu tư dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.

2. Ban hành Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn 2050

Ngày 21-9, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký quyết định số 1018/QĐ-TTg ban hành Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn 2050.

Chiến lược định hướng phát triển công nghiệp bán dẫn ở Việt Nam đến năm 2050 theo lộ trình 3 giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 1 (2024 – 2030) đặt mục tiêu về quy mô doanh thu công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam đạt trên 25 tỉ USD/năm, quy mô nhân lực đạt trên 50.000 kỹ sư, cử nhân có cơ cấu, số lượng phù hợp, đáp ứng nhu cầu phát triển.

3. Thực hiện chủ trương hợp nhất Bộ Khoa học và Công nghệ và Bộ Thông tin và Truyền thông

Ngày 6-12, Chính phủ đã ban hành kế hoạch định hướng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Chính phủ với định hướng duy trì 8 bộ, cơ quan ngang bộ (có sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy bên trong), đồng thời sắp xếp, hợp nhất 14 bộ, cơ quan ngang bộ. Trong đó hợp nhất Bộ Khoa học và Công nghệ và Bộ Thông tin và Truyền thông.

4. Công bố bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương

Ngày 12-3, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương, đồng thời công bố bảng xếp hạng đổi mới sáng tạo cấp địa phương năm 2023 của 63 tỉnh, thành phố, trong đó, thành phố Hà Nội đạt điểm số cao nhất, tiếp theo là TP.HCM và Hải Phòng.

5. Viện Vật lý địa cầu làm chủ công nghệ quan trắc, báo tin động đất

Viện Vật lý địa cầu – Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam – là cơ quan đầu mối được giao thực hiện nhiệm vụ báo tin động đất và cảnh báo sóng thần ở Việt Nam theo quy chế của Chính phủ.

Để phục vụ công tác này, đến nay Viện Vật lý địa cầu đang vận hành gần 100 trạm quan trắc động đất trên lãnh thổ, lãnh hải Việt Nam.

6. Viettel vận hành trung tâm dữ liệu lớn nhất Việt Nam

Tháng 4-2024, Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông quân đội (Viettel) đưa vào hoạt động Trung tâm dữ liệu Viettel Hòa Lạc với công suất 30MW, lớn nhất tại Việt Nam. Viettel triển khai các công nghệ mới nhất để xây dựng trung tâm dữ liệu xanh.

Đây là trung tâm dữ liệu đầu tiên của Việt Nam được thiết kế công suất cao, gấp 2 lần mức trung bình, nhằm đáp ứng xu thế phát triển của AI với yêu cầu về các con chip hiệu năng cao, gia tăng khả năng tính toán.

7. Techfest 2024 và 10 năm phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam

Ngày hội khởi nghiệp sáng tạo quốc gia năm 2024 (Techfest 2024) diễn ra tại thành phố Hải Phòng từ ngày 26 đến 28-11. Trong lần thứ 10 tổ chức, Techfest 2024 đánh dấu những thành tựu nổi bật với gần 10.000 lượt người tham dự; quy tụ hơn 1.100 diễn giả và chuyên gia hàng đầu.

8. FPT xây dựng trung tâm trí tuệ nhân tạo trị giá hơn 4.300 tỉ đồng

Ngày 18-8, Liên danh FPT Quy Nhơn (thuộc Tập đoàn FPT) phối hợp với UBND tỉnh Bình Định chính thức khởi công dự án trung tâm AI và đô thị phụ trợ tại thành phố Quy Nhơn. 

Dự án có quy mô hơn 93,2ha, tổng vốn đầu tư 4.362 tỉ đồng. Trung tâm AI được xác định là nơi nghiên cứu, đào tạo, sản xuất phần mềm, hỗ trợ chuyển đổi số, cung cấp giải pháp an ninh mạng, an ninh xã hội…

9. Phát hiện khu cư trú người tiền sử niên đại 8.000 năm ở Bắc Kạn

Tháng 8-2024, Hội Khảo cổ học Việt Nam và Bảo tàng tỉnh Bắc Kạn đã phát hiện ra nhiều dấu vết người tiền sử tại 4 di tích thuộc hơn 20 hang tại hai xã Quảng Khê và Đồng Phúc, huyện Ba Bể (tỉnh Bắc Kạn) sau hơn một tháng thực địa.

Bước đầu đoàn khảo sát nhận định hang Kẹm Liềm là một di tích cư trú của người tiền sử thuộc giai đoạn sớm của thời đại đá mới có niên đại khoảng 7.000 – 8.000 năm cách ngày nay. Ở một số hang khác, kết quả khảo sát cũng tương tự.

10. Người Việt đầu tiên đoạt giải thưởng thiên văn quốc tế Đài Loan (Trung Quốc)

PGS.TS Hoàng Chí Thiêm (45 tuổi, hiện làm việc tại Viện Nghiên cứu khoa học thiên văn vũ trụ Hàn Quốc và Đại học Khoa học công nghệ Hàn Quốc) đã đoạt giải thưởng bài giảng cho nhà thiên văn học trẻ toàn thế giới năm 2024 do Đại học Ƭrung ương Đài Loan tặng.

Ông là người Việt Nam đầu tiên, đồng thời là người thứ tư đang làm việc ở châu Á đoạt giải thưởng nàу.