Tăng cường kết nối, tạo hệ sinh thái giúp ngành dệt may tận dụng Hiệp định UKVFTA hiệu quả

Hiệp định UKVFTA được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam và Anh duy trì các điều kiện thương mại ưu đãi và lợi ích kinh tế thông qua các cam kết mở cửa thị trường đã có trong Hiệp định EVFTA. Cụ thể: UK sẽ xóa bỏ thuế quan với 42,5% dòng thuế từ ngày 01 tháng 01 năm 2021; xóa bỏ phần thuế quan còn lại sau 2, 4 hoặc 6 năm.

Các mặt hàng có mức thuế 0% ngay khi UKVFTA có hiệu lực tập trung vào mặt hàng nguyên liệu và các sản phẩm may mặc như đồ lót, áo choàng tắm, quần áo ngủ, mặc trong nhà, đồ bơi, khăn tay, khăn choàng và cavat (trừ loại tơ tằm), găng tay, quần tất, quần áo trẻ em, áo blouse hoặc sơ mi dệt kim dành cho nữ hoặc trẻ em gái, một số bộ comple, bộ đồ, áo jackets…

Sau hơn 3 năm thực thi Hiệp định UKVFTA, xuất khẩu dệt may của Việt Nam sang thị trường Anh có cải thiện rõ rệt. Kim ngạch xuất khẩu 3 tháng gần đây giữ ổn định ở mức cao. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, tháng 8/2024 đạt trên 76,7 triệu USD; tháng 9/2024 đạt trên 52,5 triệu USD; tháng 10/2024 đạt trên 61,9 triệu USD. Lũy kế 10 tháng năm 2024, Việt Nam xuất khẩu trên 622,8 triệu USD giá trị hàng dệt may sang Anh.

Dù con số này được ghi nhận ổn định, tuy nhiên nếu so với những ưu đãi từ hiệp định này mang lại, kim ngạch đạt được chưa như mong muốn.

Trên thực tế, thiếu nguyên phụ liệu là ‘nút thắt’ của ngành dệt may trong tận dụng ưu đãi từ Hiệp định UKVFTA nói riêng và các FTA nói chung. Việc phụ thuộc quá nhiều nguyên phụ liệu nhập khẩu khiến giá trị gia tăng của ngành ở lại trong nước không cao.

Ngoài nguyên do chưa đáp ứng tốt quy tắc xuất xứ, liên quan đến nguồn gốc nguyên phụ liệu, tại thị trường Anh, hàng may mặc của Việt Nam đang phải cạnh tranh trực tiếp với mặt hàng cùng loại đến từ các thị trường thuộc khu vực châu Á như Trung Quốc, Bangladesh, Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ, Pakistan, Campuchia và một số thị trường thuộc khu vực EU như Ý, Đức, Hà Lan, Tây Ban Nha, Pháp.

Trong đó, hàng may mặc của Trung Quốc vẫn có lợi thế lớn hơn nhờ giá cả cạnh tranh; Bangladesh vẫn được hưởng ưu đãi miễn thuế đối với hàng hóa nhập khẩu vào Anh do thuộc diện các quốc gia kém phát triển.

Do vậy, để có thể tìm được lời giải cho bài toán này, theo ông Ngô Chung Khanh, Bộ Công Thương với tư cách là cơ quan đầu mối về đàm phán và thực thi FTA đã và đang tăng cường kết nối với bộ ngành, địa phương, hiệp hội và các bên liên quan để tạo hệ sinh thái liên kết nhằm giúp ngành dệt may tận dụng FTA hiệu quả.

“Hệ sinh thái tận dụng FTA trong lĩnh vực dệt may sẽ kết nối các cơ quan quản lý trung ương, cơ quan quản lý địa phương, các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp lĩnh vực dệt may, các tổ chức tín dụng và các đơn vị cung cấp nguyên phụ liệu dệt may để tạo thành một hệ sinh thái hỗ trợ các doanh nghiệp tối ưu hóa lợi ích từ các FTA. Đặc biệt đối với ngành dệt may là kết nối được doanh nghiệp dệt may với các đơn vị cung cấp nguyên phụ liệu”, ông Ngô Chung Khanh nhấn mạnh và cho biết thêm, Vụ Chính sách thương mại Đa biên sẽ lấy ý kiến góp ý của các đơn vị liên quan đến ngành dệt may như: doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp lĩnh vực dệt may, nguyên phụ liệu dệt may, logistics, ngân hàng… để bổ sung, hoàn thiện xây dựng Hệ sinh thái tận dụng các FTA thế hệ mới trong lĩnh vực dệt may trình Bộ Công Thương ban hành áp dụng vào thực tiễn nhằm hỗ trợ doanh nghiệp ngành dệt may tận dụng hiệu quả các lợi ích từ các FTA.

Hiệp định UKVFTA kỳ vọng sẽ mang lại lợi ích dài hạn cho ngành dệt may Việt Nam trong gia tăng thị phần xuất khẩu vào thị trường UK, giúp đa dạng hóa thị trường.

Trong thời gian tới, để tận dụng hiệu quả UKVFTA, mở rộng thị phần hàng may mặc tại UK, theo Cục Xuất nhập khẩu, các doanh nghiệp Việt Nam cần nâng cao năng lực sản xuất, chế biến sâu, tìm kiếm nguồn nguyên liệu xuyên khu vực hoặc phát triển các nguồn nguyên liệu từ trong nước. Đồng thời, doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu, tham gia các hoạt động tập huấn chuyên sâu để có thể hiểu rõ, hiểu đúng và tự tin áp dụng các quy định về quy tắc xuất xứ.

Các doanh nghiệp cũng cần nắm bắt nhu cầu từng thị trường trong từng tình hình cụ thể để phát triển và sản xuất các mặt hàng phù hợp.

Ngoài ra, trong bối cảnh lạm phát cao tại khu vực UK, người tiêu dùng UK thắt chặt chi tiêu làm sụt giảm đơn hàng tạm thời, các doanh nghiệp cần theo dõi sát tình hình, lựa chọn đơn hàng phù hợp, duy trì sản xuất, đảm bảo việc làm cho người lao động trong thời gian trước mắt, không nên quá lo lắng ký đơn hàng dài hơi với giá thấp.