Trang chủNewsThế giớiGiải Nobel Y sinh vinh danh phát hiện về di truyền học

Giải Nobel Y sinh vinh danh phát hiện về di truyền học


Mở màn mùa giải Nobel năm nay, Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska ở Thụy Điển ngày 7.10 công bố giải Nobel Y sinh thuộc về 2 nhà khoa học Victor Ambros và Gary Ruvkun, nhờ phát hiện về ARN siêu nhỏ và vai trò trong việc điều hòa gien.

Ông Ambros (71 tuổi) hiện là giáo sư tại Đại học Massachusetts, còn ông Ruvkun (72 tuổi) là giáo sư tại Đại học Harvard và là nhà nghiên cứu chính tại Bệnh viện đa khoa Massachusetts.

Cơ chế điều hòa gien

“Phát hiện mang tính đột phá của họ đã tiết lộ một nguyên lý hoàn toàn mới về điều hòa gien, hóa ra lại rất căn bản ở các sinh vật đa bào, bao gồm cả con người”, Thư ký Ủy ban Nobel Y sinh Thomas Perlmann cho biết khi công bố giải.

Giải Nobel Y sinh vinh danh phát hiện về di truyền học- Ảnh 1.

Hai nhà khoa học Ambros và Ruvkun trên màn hình tại buổi công bố giải

Theo Hội đồng Nobel, thông tin được lưu trữ trong nhiễm sắc thể có thể được ví như “một hướng dẫn sử dụng” cho tất cả các tế bào trong cơ thể chúng ta. Mỗi tế bào đều chứa cùng một nhiễm sắc thể, vì vậy mỗi tế bào đều chứa cùng một bộ gien và cùng một bộ hướng dẫn. Tuy nhiên, các loại tế bào khác nhau, chẳng hạn như tế bào cơ và tế bào thần kinh, có những đặc điểm rất riêng biệt. Những khác biệt này nằm ở sự điều hòa gien sau phiên mã, cho phép mỗi loại tế bào chỉ chọn những hướng dẫn có liên quan. Điều này đảm bảo rằng chỉ có bộ gien chính xác hoạt động trong mỗi loại tế bào.

Ngoài ra, hoạt động của gien phải được điều chỉnh liên tục để thích ứng các chức năng của tế bào với những điều kiện thay đổi trong cơ thể và môi trường. Quá trình điều hòa gien bị sai lệch có thể dẫn đến các bệnh nghiêm trọng như ung thư, tiểu đường hoặc tự miễn dịch. Do đó, việc hiểu được quá trình điều hòa hoạt động của gien đã là một mục tiêu quan trọng trong nhiều thập niên.

Phát hiện đột phá

Vào thập niên 1960, giới khoa học phát hiện rằng có một protein chuyên biệt – được gọi là yếu tố phiên mã – có thể kết nối đến những vùng cụ thể của ADN và điều khiển dòng thông tin, quyết định loại ARN thông tin nào được sản xuất. Kể từ đó, họ đã nhận dạng được hàng ngàn yếu tố phiên mã và trong thời gian dài, họ cho rằng đã giải mã được những nguyên tắc chính về điều hòa gien. Tuy nhiên, vào năm 1993, hai nhà khoa học Ambros và Ruvkun công bố phát hiện của họ, diễn tả về một cấp độ mới của điều hòa gien là micro ARN.

Trước đó vào cuối thập niên 1980, họ đã nghiên cứu loài giun tròn Caenorhabditis elegans và phát hiện loài giun chỉ dài khoảng 1 mm này có nhiều kiểu tế bào như thần kinh và cơ, vốn chỉ có ở các sinh vật lớn và phức tạp hơn. Họ nhanh chóng xem đây là một mẫu vật lý tưởng để nghiên cứu cơ chế các mô phát triển và trưởng thành ở sinh vật đa bào. Phát hiện của họ được đăng trong 2 bài báo khoa học vào năm 1993.

Tuy nhiên, quá trình khám phá ARN siêu nhỏ đến năm 2000 mới thu hút sự chú ý lớn và trong những năm sau đó, hàng trăm loại ARN siêu nhỏ khác nhau được phát hiện. Ngày nay, giới khoa học đã xác định rằng có hơn 1.000 gien với các ARN siêu nhỏ khác nhau ở người và sự điều hòa gien bằng ARN siêu nhỏ là phổ biến ở các sinh vật đa bào. Ngoài việc lập bản đồ các ARN siêu nhỏ mới, các thí nghiệm của một số nhóm nghiên cứu đã làm sáng tỏ cơ chế ARN siêu nhỏ được sản xuất và phân phối.

Khởi động mùa giải Nobel

Tiếp nối giải Nobel Y sinh sẽ là giải Nobel Vật lý (công bố ngày 8.10), Nobel Hóa học (ngày 9.10), Nobel Văn học (ngày 10.10), Nobel Hòa bình (ngày 11.10) và Nobel Kinh tế (ngày 14.10).

Kể từ năm 1901, giải Nobel được trao hằng năm cho các cá nhân và tổ chức đạt được những thành tựu lớn phục vụ cho lợi ích của nhân loại, theo ý nguyện của nhà khoa học Thụy Điển nổi tiếng Alfred Nobel.

Lễ trao giải Nobel năm nay sẽ được tổ chức vào ngày 10.12, vào ngày giỗ của ông Nobel. Giải Nobel Hòa bình sẽ được trao tại Oslo (Na Uy) theo ý nguyện của ông, còn các giải còn lại được trao tại Stockholm (Thụy Điển). Mỗi giải sẽ gồm huy chương, giấy chứng nhận và tiền thưởng 11 triệu krona Thụy Điển (26,3 tỉ đồng). Quan trọng hơn, người đoạt giải sẽ được ghi nhận trên toàn cầu, thúc đẩy sự tiến bộ của khoa học và xã hội, cũng như trở thành nguồn cảm hứng cho những thế hệ tiếp theo.




Nguồn: https://thanhnien.vn/giai-nobel-y-sinh-vinh-danh-phat-hien-ve-di-truyen-hoc-185241007210614176.htm

Cùng chủ đề

Nobel kinh tế 2024 trao cho nghiên cứu lý giải vì sao có nước giàu, nước nghèo

Chiều 14-10, tuần lễ Nobel khép lại với giải Nobel kinh tế trao cho 3 nhà nghiên cứu kinh tế Mỹ Daron Acemoglu, Simon Johnson, James A. Robinson "cho các nghiên cứu về cách các thể chế được hình thành và ảnh hưởng đến sự thịnh vượng".Ông Daron Acemoglu và ông Simon Johnson làm việc tại Viện Công nghệ Massachusetts, Cambridge, trong...

Những “nhân chứng sống của thảm họa Hiroshima và Nagasaki” làm nên kỳ tích

Chiều 11/10 (giờ Hà Nội), tại thủ đô Stockholm, Hội đồng Nobel của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã công bố chủ nhân giải Nobel Hòa bình năm 2024.

Cặp đôi hoàn hảo đưa nhau vào lịch sử

Chiều 8/10, Viện Hàn lâm khoa học Hoàng gia Thụy Điển tại Stockholm đã công bố chủ nhân của giải Nobel Vật lý 2024.

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Chính quyền Mỹ mâu thuẫn về email của ông Musk

Theo Reuters, tỉ phú Elon Musk gần đây yêu cầu tất cả 2,3 triệu công chức viên chức của chính quyền liên bang phải cung cấp bản tóm tắt 5 thành tích về công việc của họ trước tối 24.2 (giờ địa phương)...

Người bị tiểu đường nên đi bộ thế nào là tốt nhất?

Bệnh tiểu đường là một căn bệnh liên quan đến lối sống và có thể kiểm soát được. Đối với căn bệnh này, điều quan trọng là phải giữ lượng đường cân bằng. ...

Phát hiện điều tuyệt vời từ tỏi liên quan đến đau tim, đột quỵ

Nghiên cứu mới vừa được công bố trên tạp chí khoa học Food Bioscience, phát hiện tỏi và một số loại thực vật của chế độ ăn Địa Trung Hải có khả năng cải thiện sức khỏe tim mạch, ngăn ngừa đột quỵ. ...

Bài đọc nhiều

Từ cô bé Việt nhút nhát đến ngôi sao sáng của ngành khoa học dữ liệu

Với niềm đam mê và ngọn lửa nhiệt huyết, 'cô bé nhút nhát' mê toán Trần Thị Kim Khuyên đã trở thành gương mặt nổi bật và đầy triển vọng của ngành khoa học dữ liệu thế giới. ...

Úc nói 49 chuyến bay phải chuyển hướng do Trung Quốc tập trận trên biển

Một quan chức Úc vừa cho biết nhóm tàu hải quân Trung Quốc tập trận bắn đạn thật tại vùng biển phía đông Úc hồi tuần trước khiến hàng chục chuyến bay phải chuyển hướng. ...

Nga và Mỹ đánh giá về cuộc đàm phán khuấy đảo dư luận, Saudi Arabia tỏa sáng trong vai “cầu nối hòa bình”

Mới đây, cả Nga và Mỹ đều đã đưa ra cách đánh giá tích cực về cuộc đàm phán giữa hai nước trong ngày 18/2 tại Riyadh, Saudi Arabia.

Tố Israel trốn tránh, Hamas tuyên bố tạm ngừng đàm phán ngừng bắn giai đoạn 2 ở Dải Gaza

Ngày 23/2, phong trào Hamas ở Dải Gaza đã lên án Israel vì quyết định hoãn thả tù nhân và những người Palestine bị giam giữ,

Cùng chuyên mục

Chính quyền Mỹ mâu thuẫn về email của ông Musk

Theo Reuters, tỉ phú Elon Musk gần đây yêu cầu tất cả 2,3 triệu công chức viên chức của chính quyền liên bang phải cung cấp bản tóm tắt 5 thành tích về công việc của họ trước tối 24.2 (giờ địa phương)...

Anh công bố kế hoạch tăng chi tiêu quốc phòng lớn nhất sau Chiến tranh Lạnh

Thủ tướng Anh Keir Starmer công bố kế hoạch tăng chi tiêu quốc phòng ngay trước chuyến thăm 'bắc cầu' đến Mỹ để bàn về xung đột Ukraine. ...

Ông Yoon Suk Yeol xin lỗi người Hàn Quốc

Tổng thống bị luận tội của Hàn Quốc Yoon Suk Yeol bác bỏ cáo buộc nổi loạn trong vụ ban bố thiết quân luật nhưng xin lỗi trước cả nước. ...

Phương Tây nêu “kịch bản xấu” với Kiev, Hàn Quốc thử nghiệm AI trong tập trận với Mỹ, Canada viện trợ cho Ukraine từ...

LHQ thông qua nghị quyết về xung đột Nga - Ukraine, Pháp tuyên bố có thể triển khai các máy bay chiến đấu mang vũ khí hạt nhân đến Đức, Tổng thống Phần Lan kêu gọi “chiến đấu đến cùng” với Nga vì EU… là một số sự kiện quốc tế nổi bật trong 24 giờ qua.

Mới nhất

Hà Giang bổ nhiệm ông Hoàng Nhị Sơn làm Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường

Chiều 25.2, UBND tỉnh Hà Giang tổ chức hội nghị công bố Nghị quyết, Quyết định về tổ chức bộ máy các cơ quan, đơn vị thuộc UBND tỉnh và các Quyết định về công tác cán bộ. Theo đó, thành lập Sở Nông nghiệp và Môi trường trên cơ sở hợp nhất Sở Tài nguyên và Môi trường...

Thái Bình đón “sóng” ngành ô tô với nhà máy phụ tùng 400 triệu USD

Thái Bình chuẩn bị đón cú hích lớn cho ngành công nghiệp ô tô với việc ký kết thỏa thuận xây dựng nhà máy sản xuất phụ tùng ô tô 400 triệu USD giữa Tập đoàn Geleximco và hai doanh nghiệp lớn của Trung Quốc. Thái Bình đón “sóng” ngành ô tô với nhà máy phụ tùng 400 triệu...

Phú Quốc đón khách quốc tế bằng Quan họ Bắc Ninh

Sáng 20/02, UBND TP. Phú Quốc (Kiên Giang) tổ chức đón tàu quốc tế đến đảo Phú Quốc tham quan, du lịch. Đây là lần thứ 3, CLB Nghệ thuật dân gian Sen Vàng Phú Quốc được chọn để biểu diễn, phục...

Giá vàng thế giới đột ngột lao dốc

Sau khi xác lập đỉnh cao mọi thời đại ở mức 2.956,15 USD/ounce, giá vàng thế giới đã quay đầu giảm mạnh. Giá vàng...

Mới nhất