Trang chủNewsThế giớiGiải Nobel Y sinh vinh danh phát hiện về di truyền học

Giải Nobel Y sinh vinh danh phát hiện về di truyền học


Mở màn mùa giải Nobel năm nay, Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska ở Thụy Điển ngày 7.10 công bố giải Nobel Y sinh thuộc về 2 nhà khoa học Victor Ambros và Gary Ruvkun, nhờ phát hiện về ARN siêu nhỏ và vai trò trong việc điều hòa gien.

Ông Ambros (71 tuổi) hiện là giáo sư tại Đại học Massachusetts, còn ông Ruvkun (72 tuổi) là giáo sư tại Đại học Harvard và là nhà nghiên cứu chính tại Bệnh viện đa khoa Massachusetts.

Cơ chế điều hòa gien

“Phát hiện mang tính đột phá của họ đã tiết lộ một nguyên lý hoàn toàn mới về điều hòa gien, hóa ra lại rất căn bản ở các sinh vật đa bào, bao gồm cả con người”, Thư ký Ủy ban Nobel Y sinh Thomas Perlmann cho biết khi công bố giải.

Giải Nobel Y sinh vinh danh phát hiện về di truyền học- Ảnh 1.

Hai nhà khoa học Ambros và Ruvkun trên màn hình tại buổi công bố giải

Theo Hội đồng Nobel, thông tin được lưu trữ trong nhiễm sắc thể có thể được ví như “một hướng dẫn sử dụng” cho tất cả các tế bào trong cơ thể chúng ta. Mỗi tế bào đều chứa cùng một nhiễm sắc thể, vì vậy mỗi tế bào đều chứa cùng một bộ gien và cùng một bộ hướng dẫn. Tuy nhiên, các loại tế bào khác nhau, chẳng hạn như tế bào cơ và tế bào thần kinh, có những đặc điểm rất riêng biệt. Những khác biệt này nằm ở sự điều hòa gien sau phiên mã, cho phép mỗi loại tế bào chỉ chọn những hướng dẫn có liên quan. Điều này đảm bảo rằng chỉ có bộ gien chính xác hoạt động trong mỗi loại tế bào.

Ngoài ra, hoạt động của gien phải được điều chỉnh liên tục để thích ứng các chức năng của tế bào với những điều kiện thay đổi trong cơ thể và môi trường. Quá trình điều hòa gien bị sai lệch có thể dẫn đến các bệnh nghiêm trọng như ung thư, tiểu đường hoặc tự miễn dịch. Do đó, việc hiểu được quá trình điều hòa hoạt động của gien đã là một mục tiêu quan trọng trong nhiều thập niên.

Phát hiện đột phá

Vào thập niên 1960, giới khoa học phát hiện rằng có một protein chuyên biệt – được gọi là yếu tố phiên mã – có thể kết nối đến những vùng cụ thể của ADN và điều khiển dòng thông tin, quyết định loại ARN thông tin nào được sản xuất. Kể từ đó, họ đã nhận dạng được hàng ngàn yếu tố phiên mã và trong thời gian dài, họ cho rằng đã giải mã được những nguyên tắc chính về điều hòa gien. Tuy nhiên, vào năm 1993, hai nhà khoa học Ambros và Ruvkun công bố phát hiện của họ, diễn tả về một cấp độ mới của điều hòa gien là micro ARN.

Trước đó vào cuối thập niên 1980, họ đã nghiên cứu loài giun tròn Caenorhabditis elegans và phát hiện loài giun chỉ dài khoảng 1 mm này có nhiều kiểu tế bào như thần kinh và cơ, vốn chỉ có ở các sinh vật lớn và phức tạp hơn. Họ nhanh chóng xem đây là một mẫu vật lý tưởng để nghiên cứu cơ chế các mô phát triển và trưởng thành ở sinh vật đa bào. Phát hiện của họ được đăng trong 2 bài báo khoa học vào năm 1993.

Tuy nhiên, quá trình khám phá ARN siêu nhỏ đến năm 2000 mới thu hút sự chú ý lớn và trong những năm sau đó, hàng trăm loại ARN siêu nhỏ khác nhau được phát hiện. Ngày nay, giới khoa học đã xác định rằng có hơn 1.000 gien với các ARN siêu nhỏ khác nhau ở người và sự điều hòa gien bằng ARN siêu nhỏ là phổ biến ở các sinh vật đa bào. Ngoài việc lập bản đồ các ARN siêu nhỏ mới, các thí nghiệm của một số nhóm nghiên cứu đã làm sáng tỏ cơ chế ARN siêu nhỏ được sản xuất và phân phối.

Khởi động mùa giải Nobel

Tiếp nối giải Nobel Y sinh sẽ là giải Nobel Vật lý (công bố ngày 8.10), Nobel Hóa học (ngày 9.10), Nobel Văn học (ngày 10.10), Nobel Hòa bình (ngày 11.10) và Nobel Kinh tế (ngày 14.10).

Kể từ năm 1901, giải Nobel được trao hằng năm cho các cá nhân và tổ chức đạt được những thành tựu lớn phục vụ cho lợi ích của nhân loại, theo ý nguyện của nhà khoa học Thụy Điển nổi tiếng Alfred Nobel.

Lễ trao giải Nobel năm nay sẽ được tổ chức vào ngày 10.12, vào ngày giỗ của ông Nobel. Giải Nobel Hòa bình sẽ được trao tại Oslo (Na Uy) theo ý nguyện của ông, còn các giải còn lại được trao tại Stockholm (Thụy Điển). Mỗi giải sẽ gồm huy chương, giấy chứng nhận và tiền thưởng 11 triệu krona Thụy Điển (26,3 tỉ đồng). Quan trọng hơn, người đoạt giải sẽ được ghi nhận trên toàn cầu, thúc đẩy sự tiến bộ của khoa học và xã hội, cũng như trở thành nguồn cảm hứng cho những thế hệ tiếp theo.




Nguồn: https://thanhnien.vn/giai-nobel-y-sinh-vinh-danh-phat-hien-ve-di-truyen-hoc-185241007210614176.htm

Cùng chủ đề

Nobel kinh tế 2024 trao cho nghiên cứu lý giải vì sao có nước giàu, nước nghèo

Chiều 14-10, tuần lễ Nobel khép lại với giải Nobel kinh tế trao cho 3 nhà nghiên cứu kinh tế Mỹ Daron Acemoglu, Simon Johnson, James A. Robinson "cho các nghiên cứu về cách các thể chế được hình thành và ảnh hưởng đến sự thịnh vượng".Ông Daron Acemoglu và ông Simon Johnson làm việc tại Viện Công nghệ Massachusetts, Cambridge, trong...

Những “nhân chứng sống của thảm họa Hiroshima và Nagasaki” làm nên kỳ tích

Chiều 11/10 (giờ Hà Nội), tại thủ đô Stockholm, Hội đồng Nobel của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã công bố chủ nhân giải Nobel Hòa bình năm 2024.

Cặp đôi hoàn hảo đưa nhau vào lịch sử

Chiều 8/10, Viện Hàn lâm khoa học Hoàng gia Thụy Điển tại Stockholm đã công bố chủ nhân của giải Nobel Vật lý 2024.

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

5 điều cần thực hiện hằng ngày để thận khỏe mạnh

Thận lọc chất thải, nước dư thừa và các tạp chất từ máu. Chúng được lưu trữ trong bàng quang, sau đó thải ra ngoài qua nước tiểu. Do đó, duy trì thận khỏe mạnh đóng vai trò cực kỳ quan trọng với...

Không chỉ đẹp mà còn sang, chân váy dáng dài có gì đặc biệt?

Với độ dài vừa chạm hoặc qua gối, chân váy dáng dài mang đến sự nhẹ nhàng, bay...

Chính quyền Trump tính bán ‘thẻ vàng’ 5 triệu USD để có thể thành công dân Mỹ

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 25.2 đưa ra ý tưởng thay thế chương trình thị thực đầu tư nhập cư EB-5 bằng cái gọi là 'thẻ vàng' có thể được mua với giá 5 triệu USD. ...

Áp lực tạo kim cương?

Bài đọc nhiều

Từ cô bé Việt nhút nhát đến ngôi sao sáng của ngành khoa học dữ liệu

Với niềm đam mê và ngọn lửa nhiệt huyết, 'cô bé nhút nhát' mê toán Trần Thị Kim Khuyên đã trở thành gương mặt nổi bật và đầy triển vọng của ngành khoa học dữ liệu thế giới. ...

Úc nói 49 chuyến bay phải chuyển hướng do Trung Quốc tập trận trên biển

Một quan chức Úc vừa cho biết nhóm tàu hải quân Trung Quốc tập trận bắn đạn thật tại vùng biển phía đông Úc hồi tuần trước khiến hàng chục chuyến bay phải chuyển hướng. ...

Nga và Mỹ đánh giá về cuộc đàm phán khuấy đảo dư luận, Saudi Arabia tỏa sáng trong vai “cầu nối hòa bình”

Mới đây, cả Nga và Mỹ đều đã đưa ra cách đánh giá tích cực về cuộc đàm phán giữa hai nước trong ngày 18/2 tại Riyadh, Saudi Arabia.

Tố Israel trốn tránh, Hamas tuyên bố tạm ngừng đàm phán ngừng bắn giai đoạn 2 ở Dải Gaza

Ngày 23/2, phong trào Hamas ở Dải Gaza đã lên án Israel vì quyết định hoãn thả tù nhân và những người Palestine bị giam giữ,

Cùng chuyên mục

Chính quyền Trump tính bán ‘thẻ vàng’ 5 triệu USD để có thể thành công dân Mỹ

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 25.2 đưa ra ý tưởng thay thế chương trình thị thực đầu tư nhập cư EB-5 bằng cái gọi là 'thẻ vàng' có thể được mua với giá 5 triệu USD. ...

Ba Lan khẩn cấp xuất kích máy bay chiến đấu, chuyện gì đang xảy ra?

Ngày 25/2, Bộ Quốc phòng Ba Lan thông báo, các máy bay chiến đấu của nước này và đồng minh đã xuất kích vào sáng sớm cùng ngày để bảo vệ không phận quốc gia sau khi Nga tiến hành các hoạt động quân sự trong khu vực.

190.000 chữ ký phản đối luận tội Tổng thống, ông Yoon Suk Yeol xin lỗi người dân

Chiều 25/2, phát biểu trong phiên điều trần cuối cùng trong phiên tòa luận tội liên quan việc áp đặt thiết quân luật, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đã bày tỏ xin lỗi và biết ơn người dân toàn quốc.

Ông Trump nói ông Zelensky đã đồng ý, sắp đến Mỹ để ký thỏa thuận khoáng sản

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 25.2 nói rằng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đồng ý với dự thảo thỏa thuận khoáng sản với Mỹ, theo Fox News. ...

Indonesia dỡ lệnh cấm bán iPhone 16, Iraq muốn hợp tác tình báo với Mỹ, Ukraine có thể vào EU trước 2030

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 26/2.

Mới nhất

Tổng thống Mỹ muốn bán ‘thẻ vàng’ giá 5 triệu USD cho người nước ngoài

(CLO) Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Ba đã đưa ra ý tưởng thay thế chương trình thị thực dành cho nhà đầu tư nước ngoài bằng cái gọi là...

Sáp nhập tỉnh gắn liên kết vùng, địa phương nào cần tăng quy mô?

Với lợi thế của 6 vùng kinh tế - xã hội, việc sáp nhập các tỉnh thành gắn với liên kết vùng được kỳ vọng sẽ phát huy lợi thế huy động các nguồn lực, tạo ra không gian phát triển mới. ...

Cầu Phước Khánh trên cao tốc Bến Lức

Cầu Phước Khánh đã đạt khoảng 82% sản lượng nhưng vẫn phải chờ nhà thầu mới để tái khởi động. Dự kiến vẫn phải mất 1 năm để hoàn thành toàn bộ các hạng mục còn lại của cây cầu này. Theo ông Đặng Hữu Vị, cao tốc Bến Lức - Long Thành có tổng chiều dài 57,8km, đi...

5 điều cần thực hiện hằng ngày để thận khỏe mạnh

Thận lọc chất thải, nước dư thừa và các tạp chất từ máu. Chúng được lưu trữ trong bàng quang, sau đó thải...

Trung Quốc: DeepSeek không phải để cạnh tranh với AI Mỹ

Trung Quốc chính thức khen ngợi mô hình AI của DeepSeek, song khẳng định công ty không cạnh tranh với các doanh nghiệp hàng đầu của Mỹ như OpenAI, Google. “Khi AI tiếp tục tái định hình các ngành công nghiệp và cuộc sống hàng ngày của con người, DeepSeek bổ sung hơn là cạnh tranh với những người dẫn...

Mới nhất