Trong 695 người được đề nghị xét công nhận chức danh giáo sư, phó giáo sư năm 2023, Hội đồng Giáo sư ngành, liên ngành loại 89 người.
Hội đồng Giáo sư nhà nước ngày 18/10 công bố danh sách 606 ứng viên được 16 Hội đồng Giáo sư ngành, liên ngành đề nghị xét công nhận đạt tiêu chuẩn giáo sư, phó giáo sư. Trong đó, số ứng viên giáo sư là 58 và phó giáo sư là 548.
So với danh sách do Hội đồng Giáo sư cơ sở đề nghị, 18 ứng viên cho chức danh giáo sư và 71 ứng viên phó giáo sư bị loại. Riêng Hội đồng Giáo sư ngành Khoa học quân sự và Khoa học An ninh không công khai ứng viên.
Ông Trần Anh Tuấn, Chánh văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước, cho biết các ứng viên bị loại do nhiều lý do khác xoay quanh các tiêu chí xét công nhận chức danh giáo sư, phó giáo sư. “Cũng có ứng viên xin rút hồ sơ”, ông Tuấn thông tin.
Văn phòng Hội đồng Giáo sư nhà nước cũng nhận được một số phản ánh liên quan đến hồ sư ứng viên không đạt tiêu chuẩn. Văn phòng gửi các phản ánh này đến Hội đồng Giáo sư ngành và liên ngành để xem xét cụ thể từng trường hợp. Các hội đồng sẽ giải trình chi tiết khi làm xong bước xem xét, xác minh.
Xét theo ngành, Kinh tế áp đảo với 92 ứng viên, trong đó có 6 ứng viên giáo sư và 86 phó giáo sư. Tuy nhiên, so với danh sách do Hội đồng Giáo sư cơ sở đề nghị, con số này đã giảm 10 (4 giáo sư và 6 phó giáo sư).
Dù giảm nhiều nhất – 15 người so với đề nghị ban đầu, còn lại 6 ứng viên giáo sư và 61 phó giáo sư, Y học vẫn là ngành có nhiều ứng viên thứ hai.
Một số ngành giảm nhiều khác có thể kể đến như Điện – Điện tử – Tự động hóa, Vật lý mỗi nhóm ngành giảm 7; Giao thông vận tải giảm 6; Cơ khí – Động lực, Dược học, Xây dựng – Kiến trúc, Toán mỗi nhóm ngành giảm 5; Hóa học – Công nghệ thực phẩm, Công nghệ thông tin, Nông nghiệp – Lâm nghiệp mỗi nhóm ngành giảm 4.
Những ngành không có ứng viên nào bị loại là Luyện kim, Giáo dục học, Tâm lý học, Luật học, Chăn nuôi – Thú y – Thủy sản.
Theo quy trình hiện hành, các đại học thành lập Hội đồng Giáo sư cơ sở để xét duyệt hồ sơ. Sau khi thông qua danh sách ứng viên đủ điều kiện, Hội đồng cơ sở gửi kết quả lên Hội đồng nhà nước.
Hội đồng nhà nước giao cho Hội đồng ngành, liên ngành thẩm định và loại những người không đạt. Sau đó, Hội đồng nhà nước xem xét và thông qua danh sách đạt tiêu chuẩn, thường công bố vào tháng 11, 12 hàng năm.
Số ứng viên bị loại năm nay khoảng 12% so với số đề cử. Năm ngoái, sau vòng Hội đồng Giáo sư ngành, liên ngành xét, có 91/447 ứng viên bị loại, chiếm 20%.
Kể từ năm 2019, các ứng viên phó giáo sư, giáo sư cần là tác giả chính của 3-5 bài báo trên các tạp chí thuộc danh mục ISI, Scopus (hệ thống dữ liệu uy tín, đăng tải tóm tắt và trích dẫn các bài báo khoa học) hoặc danh mục khác do Hội đồng Giáo sư nhà nước quy định. Đó là lý do ba năm gần đây, số ứng viên được đề xuất xét công nhận giáo sư, phó giáo sư chỉ khoảng 450-550 người một năm, giảm mạnh so với giai đoạn trước. Sau vòng xét duyệt cuối cùng, khoảng 60-70% số này được công nhận chính thức.
Giảng viên là giáo sư, phó giáo sư có thể kéo dài thời gian làm việc tối đa 5 năm sau khi về hưu, nếu đủ sức khỏe và nhu cầu; được ưu tiên trong việc giao đề tài, dự án khoa học – công nghệ… và các điều kiện cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ.
Theo Niên giám thống kê năm 2021, trong 76.000 giảng viên đại học có 682 giáo sư (gần 1%), 4.760 phó giáo sư (trên 6%) giảng dạy toàn thời gian. Số giáo sư, phó giáo sư là một trong những điều kiện để các trường mở chương trình đào tạo sau đại học (thạc sĩ, tiến sĩ).
