Cách đây hơn 50 năm, ngày 26/2/1973, Việt Nam và Australia chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao. Năm 2009, hai nước thiết lập quan hệ đối tác toàn diện và chỉ 9 năm sau, vào năm 2018, mối quan hệ đó được hai bên nhất trí nâng lên tầm quan hệ đối tác chiến lược. Kể từ đó, Việt Nam và Australia đều nhận thấy tầm quan trọng của mỗi nước trong chính sách đối ngoại, an ninh và kinh tế của nhau.
 |
50 năm quan hệ Việt Nam-Australia: Hướng tới đối tác chiến lược toàn diện. Ảnh minh hoạ Internet.
Kể từ khi Việt Nam và Australia nâng cấp quan hệ song phương lên đối tác chiến lược năm 2018 đến nay, Australia luôn coi trọng vai trò và vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới. Trên thực tế, Việt Nam và Australia đều có nhiều cơ hội và tiềm năng phát triển, còn nhiều dư địa có thể khai thác trong hợp tác song phương dựa trên thế mạnh của mỗi nước. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và gia tăng liên kết khu vực tiếp tục là xu thế chủ đạo của tình hình quốc tế thì chiều hướng phát triển của mối quan hệ Việt Nam – Australia đang dần chuyển dịch trở thành mối quan hệ đối tác hợp tác cùng phát triển. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, cho rằng: Một trong những hình mẫu trong quan hệ quốc tế hiện nay là quan hệ Việt Nam-Australia, từ quan hệ đối tác đến đối tác chiến lược và đang có nhiều triển vọng nâng cấp lên quan hệ đối tác chiến lược toàn diện. Việt Nam rất kỳ vọng triển vọng phát triển quan hệ hai nước là nền tảng không chỉ thúc đẩy hòa bình ở khu vực Châu Á-Thái Bình Dương, Ấn Độ-Thái Bình Dương, mà còn tạo ra cơ hội cho sự phát triển của cả Việt Nam và Australia, đóng góp định hình một trật tự khu vực mới trong thời gian tới.
Nửa thế kỷ hợp tác, quan hệ giữa Việt Nam và Australia đã đạt được nhiều thành tựu ấn tượng. Tại Hội thảo quốc tế “50 năm quan hệ Việt Nam-Australia: Nhìn lại và hướng tới”, do Viện Nghiên cứu Đông Nam Á thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam phối hợp với Đại sứ quán Australia tổ chức hôm 24/10, tại Hà Nội, các tham luận khẳng định hai nước đang tiếp tục cùng hướng tới sự hợp tác ngày càng chặt chẽ, đáp ứng nhu cầu của mỗi nước cũng như thích ứng với tình hình mới của khu vực và thế giới.
Các tham luận tại Hội thảo đều nhấn mạnh chặng đường hơn nửa thế kỷ hợp tác giữa Việt Nam và Australia đã khẳng định quan hệ Việt Nam – Australia là minh chứng cho sự chuyển hướng chiến lược quan hệ quốc tế từ sau Chiến tranh lạnh (1947-1991) đến nay, khi các nước trên thế giới đã chuyển trọng tâm từ đối đầu sang đối thoại và đẩy mạnh hợp tác kinh tế quốc tế. Mối quan hệ này luôn phát triển mạnh mẽ và tích cực trên cơ sở của mối quan hệ chính trị bền chặt, tin cậy lẫn nhau. Đại sứ Australia tại Việt Nam Andrew Goledzinowski khẳng định: Chưa từng có thời điểm nào trong lịch sử mà mối quan hệ giữa hai nước chúng ta lại bền chặt và phát triển tốt đẹp như hiện nay. Mối quan hệ song phương được xây dựng dựa trên sự tin cậy mạnh mẽ cũng như sự hợp tác thiết thực, hiệu quả trong nhiều lĩnh vực. Đó là hợp tác quốc phòng, giáo dục, thương mại hay giao lưu nhân dân. Đây là mối liên kết quan trọng giữa người dân hai nước…
 |
Đại sứ Australia tại Việt Nam Andrew Goledzinowski. Ảnh: Internet.
Hai nước đều có vị thế quan trọng trong chiến lược đối ngoại của nhau. Về mặt địa – chính trị, Australia rất coi trọng Việt Nam, bởi Việt Nam có vị trí địa – chiến lược ở Đông Nam Á, là nơi giao thoa ảnh hưởng và ngày càng thu hút nhiều sự quan tâm của các nước lớn trên thế giới. Trong chiến lược đối ngoại của mình, Australia đã nhiều lần khẳng định, một khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương hòa bình, ổn định, thịnh vượng, độc lập và có chủ quyền, trong đó, không thể thiếu vai trò của Việt Nam. Trong khi đó, lĩnh vực kinh tế chứng kiến bước phát triển nhảy vọt với các con số tăng trưởng thương mại ấn tượng. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tạ Minh Tuấn, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, nhấn mạnh: “Chỉ trong vòng hơn 20 năm, từ 1991 đến 2022, giá trị thương mại song phương giữa hai nước đã tăng trưởng mạnh, từ mức 60 triệu USD lên hơn 15,7 tỉ USD. Hiện nay, Việt Nam trở thành đối tác thương mại lớn thứ 10 của Australia và Australia là đối tác thương mại lớn thứ 7 của Việt Nam. Australia cũng là đối tác cung cấp viện trợ phát triển hàng đầu, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế – xã hội Việt Nam trong suốt nhiều thập kỷ qua”.
Một nét đặc trưng trong quan hệ giữa hai nước là Australia có số lượng người dân gốc Việt lớn hàng đầu trên thế giới. Cộng đồng người Việt Nam tại Australia có khoảng 350.000 người (đứng thứ 5 trong số các cộng đồng sắc tộc gốc người nước ngoài tại Australia). Ngoài ra, còn khoảng 31.000 sinh viên và nghiên cứu sinh Việt Nam đang học tập tại Australia. Đây là cầu nối quan trọng, không chỉ về văn hóa mà còn về thương mại, đầu tư, kết nối kinh tế giữa doanh nghiệp hai nước.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và gia tăng liên kết khu vực tiếp tục là xu thế chủ đạo của tình hình quốc tế với sự nổi lên của các quốc gia tầm trung và có nền kinh tế phát triển năng động như Việt Nam và Australia thì chiều hướng phát triển của mối quan hệ Việt Nam – Australia đang dần chuyển dịch từ quan hệ hỗ trợ phát triển một chiều trở thành mối quan hệ đối tác hợp tác cùng phát triển, đưa quan hệ đối tác chiến lược đi vào chiều sâu và thực chất, đáp ứng lợi ích và kỳ vọng của nhân dân hai nước.
Nhiều nhà phân tích đánh giá, quan hệ Australia – Việt Nam có thể trở thành một mô hình kiểu mẫu trong quan hệ hợp tác chiến lược “cùng thắng” giữa hai chế độ chính trị – xã hội khác nhau, giữa một cường quốc tầm trung của khu vực châu Á – Thái Bình Dương và một nước ngày càng có vai trò, vị thế ở Đông Nam Á nhằm thúc đẩy lợi ích chiến lược thông qua hợp tác cả trên bình diện song phương và đa phương, hướng tới sớm nâng cấp quan hệ hai nước lên quan hệ đối tác chiến lược toàn diện trong thời gian tới./.
