10 năm tới, AI khiến con người không còn cần thiết “ở hầu hết mọi thứ”

Theo nhận định của tỷ phú Bill Gates, trong thập kỷ tới, những tiến bộ trong trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ khiến con người không còn cần thiết “cho hầu hết mọi thứ” trên thế giới.

Ông giải thích, ở thời điểm hiện tại, chuyên môn vẫn là thứ “hiếm có”, khi nhắc đến các chuyên gia con người mà chúng ta vẫn phụ thuộc trong nhiều lĩnh vực, chẳng hạn như “một bác sĩ giỏi” hay “một giáo viên xuất sắc”. Tuy nhiên, “với AI, trong thập kỷ tới, điều đó sẽ trở nên miễn phí, phổ biến – những lời khuyên y tế tuyệt vời, những buổi hướng dẫn xuất sắc”, vị tỷ phú cho biết.

Nói cách khác, thế giới đang bước vào một kỷ nguyên mới mà ông Gates gọi là “trí tuệ miễn phí” trong cuộc phỏng vấn hồi tháng trước với giáo sư Arthur Brooks, chuyên gia về hạnh phúc tại Đại học Harvard. Kết quả sẽ là những bước tiến nhanh chóng trong các công nghệ được hỗ trợ bởi AI, dễ tiếp cận và ảnh hưởng đến hầu hết mọi khía cạnh trong cuộc sống của chúng ta, từ việc cải thiện thuốc men và chẩn đoán y tế đến phổ biến các gia sư AI và trợ lý ảo.

“Điều này rất sâu sắc và thậm chí có phần đáng sợ – vì nó đang diễn ra rất nhanh và không có giới hạn”, ông Gates nói với Brooks.

Cuộc tranh luận về cách con người sẽ hòa nhập vào tương lai được dẫn dắt bởi AI vẫn đang tiếp diễn. Một số chuyên gia cho rằng AI sẽ giúp con người làm việc hiệu quả hơn – thay vì thay thế hoàn toàn – và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, từ đó tạo ra thêm nhiều việc làm.

Dù vậy, những người khác, như Giám đốc điều hành Microsoft AI Mustafa Suleyman, lại phản bác rằng những tiến bộ công nghệ liên tục trong vài năm tới sẽ thay đổi bản chất của hầu hết các công việc trong gần như mọi ngành nghề, gây ra tác động “vô cùng bất ổn” lên lực lượng lao động.

“Những công cụ này chỉ tạm thời nâng cao trí thông minh của con người. Chúng sẽ khiến chúng ta thông minh hơn và hiệu quả hơn trong một khoảng thời gian, đồng thời mở ra lượng tăng trưởng kinh tế khổng lồ, nhưng về cơ bản, chúng thay thế lao động”, ông Suleyman viết trong cuốn sách “The Coming Wave” xuất bản năm 2023.

AI vừa là thách thức vừa là “cơ hội tuyệt vời”

Tỷ phú Bill Gates lạc quan về những lợi ích tổng thể mà AI có thể mang lại cho nhân loại, như “các phương pháp điều trị đột phá cho các căn bệnh hiểm nghèo, giải pháp sáng tạo cho biến đổi khí hậu và giáo dục chất lượng cao cho mọi người”.

Khi trò chuyện với Fallon, ông Gates khẳng định một số loại công việc có thể không bao giờ bị AI thay thế, ví dụ như con người có lẽ không muốn thấy máy móc chơi bóng chày. “Sẽ có một số thứ chúng ta giữ lại. Nhưng về việc sản xuất, vận chuyển hay trồng trọt thực phẩm, theo thời gian, đó sẽ là những vấn đề cơ bản được giải quyết”, ông Gates giải thích.

Theo vị tỷ phú của Microsoft, sự phát triển của AI cũng đi kèm với những lo ngại “hợp lý và chính đáng. Chẳng hạn, các chương trình AI tiên tiến nhất hiện nay vẫn đầy lỗi và dễ bị lợi dụng để lan truyền thông tin sai lệch trên mạng.

Dẫu vậy, nếu phải bắt đầu lại từ đầu với một doanh nghiệp mới, ông Gates sẽ chọn khởi nghiệp một công ty “tập trung vào AI”, khi trả lời phỏng vấn vào tháng 9/2024. “Hiện nay, ai đó có thể huy động hàng tỷ USD cho một công ty AI mới chỉ với vài ý tưởng phác thảo. Tôi khuyến khích những người trẻ tại Microsoft, OpenAI, hay bất cứ nơi nào tôi gặp họ: ‘Này, đây là biên giới mới’. Vì các bạn đang nhìn vấn đề này với một góc nhìn mới mẻ hơn tôi, và đó là cơ hội tuyệt vời của các bạn”, ông Gates bộc bạch.

Ông Gates đã nhìn thấy cuộc cách mạng AI từ gần một thập kỷ trước. Khi được hỏi sẽ tập trung vào ngành nào nếu phải bắt đầu lại từ đầu, ông nhanh chóng chọn AI.

“Công việc trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo hiện nay đang ở mức độ rất sâu sắc”, Gates nói tại một sự kiện năm 2017 tại Đại học Columbia cùng với CEO Berkshire Hathaway Warren Buffett. Ông chỉ ra “cột mốc quan trọng” khi phòng thí nghiệm DeepMind AI của Google tạo ra một chương trình máy tính có thể đánh bại con người trong trò chơi cờ vây.

Vào thời điểm đó, công nghệ còn cách xa những văn bản tự tạo kiểu ChatGPT, được hỗ trợ bởi các mô hình ngôn ngữ lớn. Tuy nhiên, đến năm 2023, ngay cả Gates cũng bất ngờ trước tốc độ phát triển của AI. Ông từng thách thức OpenAI tạo ra một mô hình có thể đạt điểm cao nhất trong kỳ thi AP Sinh học cấp trung học, dự đoán rằng nhiệm vụ này sẽ mất hai hoặc ba năm.

“Họ đã hoàn thành nó chỉ trong vài tháng”, vị tỷ phú viết. Ông gọi đó là “tiến bộ quan trọng nhất trong công nghệ kể từ giao diện đồ họa người dùng (năm 1980)”.